به نقل از ماوی :
برای هر کودک واجد شرایط فرزندخواندگی به طور متوسط 5/7 زوج در کشور وجود دارد و هر ساله حدود هزار کودک به فرزندخواندگی سپرده میشود.
با همین مضمون فرهنگی حدود 60 درصد کودکان تحت قیمومیت افراد واجد شرایط در خانواده به عنوان امین موقت قرار دارند. از مجموع کودکان و نوجوانان تحت مراقبت سازمان بهزيستي، 87 درصد آنان بدسرپرست و 13 درصد بیسرپرست هستند.
کارشناسان معتقدند متغیرهای اجتماعی بسیاری در پدیده بیسرپرستی دخالت دارد که میتوان از عوامل اقتصادی، بیکاری، اعتیاد و پایین بودن سطح آگاهی و دانش خانوادهها و عدم برخورداری از مهارتهای زندگی نام برد که هر کدام خود معلول عوامل بسیار دیگری است.
حمیدرضا الوند، مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزيستي میگوید: فوت سرپرست، عدم صلاحیت سرپرست، طلاق و جدایی والدین یا عدم توانایی نگهداری آنها از جمله دلایلی است که کودکان را به عنوان کودکان بیسرپرست یا بدسرپرست معرفی میکند.
وی میافزاید: این کودکان فینفسه مشکلات رفتاری و اجتماعی خاص ندارند و معلول شرایط خانوادگی و اجتماعی هستند. پدیده بیسرپرستی در فرهنگ دینی و ملی ما مذموم بوده و بر مراقبت آنها تأکید شده است.
به گفته وی، همواره به توانمندسازی این کودکان در عرصههای مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تأکید میشود تا بتوانند هویت مطلوبی را کسب کنند. چون گسترش و افزایش پدیده بیسرپرستی که معلول عوامل مختلف اجتماعی است، میتواند به نحوی نشانه تضعیف بنیان خانواده یا عدم مسئولیتپذیری خانواده نسبت به کودکان بیولوژیک خود باشد.
الوند تصریح میکند: تأکیدات بسیار در فرهنگ ملی و مبانی دینی ما برای حمایت از کودکان بدسرپرست و بیسرپرست، موجب شده است که حمایتهای خانوادگی مثل سرپرستی دائم یا موقت آنها از سوی خانوادههای واجد شرایط در قالب فرزندخواندگی و امین موقت ریشهای و عمیق شود. از این رو برای هر کودک واجد شرایط فرزندخواندگی به طور متوسط 5/7 زوج در کشور وجود دارد و هر ساله حدود هزار کودک به فرزندخواندگی سپرده میشود.
وی در ادامه میگوید: با همین مضمون فرهنگی حدود 60 درصد کودکان تحت قیمومیت افراد واجد شرایط در خانواده به عنوان امین موقت قرار دارند. همچنین اداره و مدیریت بیش از 75 درصد مراکز موجود از سوی بخش غیردولتی و هیأت امنایی از مجموع 524 مرکز قرار دارند که بیانگر حمایتهای اقتصادی و اجتماعی بالایی است. مدیرکل امور کودکان و نوجوانان به آمار کودکان بیسرپرست و بدسرپرست اشاره میکند و میافزاید: از مجموع کودکان و نوجوانان تحت مراقبت سازمان، 87 درصد آنان بدسرپرست و 13 درصد بیسرپرست هستند.
وی خاطرنشان میکند: متغیرهای اجتماعی بسیاری در پدیده بیسرپرستی دخالت دارد که میتوان از عوامل اقتصادی، بیکاری، اعتیاد و پایین بودن سطح آگاهی و دانش خانوادهها و عدم برخورداری از مهارتهای زندگی نام برد که هر کدام خود معلول عوامل بسیار دیگری است.
مدیرکل بهزیستی استان زنجان نیز میگوید: کودکان بیسرپرست که در مراکز بهزیستی نگهداری میشوند، میتوانند با طی مراحل قانونی به صورت امین موقت در خانوادههای جایگزین نگهداری شوند.
مرتضی مکاریان اظهار میدارد: کودکان بیسرپرست و بدسرپرست کودکان معصوم و آسیب دیدهای هستند که به دلیل مشکلات خانواده و نهادهای اجتماعی به وضعیت و شرایط ناخواستهای دچار شدهاند.
وی میافزاید: بررسیها حکایت از این دارند که اغلب کودکان بدسرپرست قربانی اعتیاد در جامعه هستند.
مکاریان با اشاره به توجه و حس مهرورزی مردم به کودکان بیپرست و بدسرپرست، خاطر نشان میکند: این کودکان احتیاج دارند جامعه آنها را باور کند و چون دیگر کودکان آنها را بپذیرد و مرهمی بر زخم هایشان باشد.
این مقام مسوول شرایط خانواده متقاضی کودک را ایرانی، مسلمان، متعهد به مبانی اعتقادی و اسلامی عنوان میکند و میافزاید: مشهور به حسن خلق و نداشتن سوء پیشینه و توانایی روحی و مالی نگهداری کودک از مهمترین اصول مورد بررسی در واگذاری کودکان است.
وی تأکید میکند: در صورت فقدان توانمندی خانواده در حمایت مناسب از کودک و یا وجود سوء رفتار نسبت به کودک در خانواده واگذار شده و رضایت نداشتن از کیفیت حمایت و مراقبت از وی اقدامات لازم به منظور جداسازی کودک از خانواده با نظر کارشناسی انجام میگیرد.
دکتر رضا رزاقی، روانشناس و رئیس گروه مراقبت از کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی سازمان بهزیستی نیز درباره قوانین حمایتی از کودکان بدسرپرست و بیسرپرست میگوید: قوانینی مثل منع خرید و فروش کودکان، برخورد با کودکآزاری و غیره وجود دارد که در راستای حمایت از کودکان بدسرپرست و بیسرپرست اجرا میشود. گرچه این قوانین میتوانند مسیر تکاملی را طی کرده و پختهتر شوند.
وی میافزاید: به نظر میرسد خلأهای قانونی درباره حمایت از کودکان وجود دارد. این در حالی است که بسترهای لازم برای اصلاح این قوانین از سوی کارشناسان فراهم است. در حال حاضر قوانین حمایت از کودکان نسبت به گذشته بهروزتر و پاسخگو است و میتواند به نیازهای کودکان بیسرپرست جواب دهد. از طرفی، فضا برای مصوب کردن قوانین جدید وجود دارد.