آييننامه اجرايي قانون اصلاح تبصره (1) ماده (47) قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت
ماده1ـ در اين آييننامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار ميروند:
الف) سازمان جنگلها، مراتع و آبخيزداري كشور.
ب) مميزي مرتع: مجموعه اقدامات مربوط به تعيين محدوده عرفي، تعيين ظرفيت مرتع و شناسايي مرتعدار ذيصلاح براي اعطاي پروانه چرا
پ) هيأت مميزي مرتع: تعدادي از كارشناسان خبره و فني كه در هر استان توسط اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري سازمان تعيين و با ابلاغ و شرح وظايفپ) هيأت مميزي مرتع: تعدادي از كارشناسان خبره و فني كه در هر استان توسط اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري سازمان تعيين و با ابلاغ و شرح وظايف مشخص وظيفه مميزي مرتع را به عهده دارند.
ت) جنگلهاي شمال: جنگلهاي ناحيه خزري (هيركاني) كه به صورت نوار باريكي بهطول (800) كيلومتر و عرض (20) تا (70) كيلومتر از جلگه تا ارتفاع (2400) متري از سطح دريا، حدفاصل آستارا در غرب تا گليداغي در شرق دامنه شمالي رشته كوه البرز را شامل ميشود.
ث) مراتع ييلاقي شمال كشور: مراتع دامنه شمالي البرز حدفاصل آستارا تا گليداغي از ارتفاع 2400 متر به بالا.
ج) مجري طرح مرتعداري: دارنده پروانه چرا كه با توديع پروانه ياد شده مجوز طرح مرتعداري دريافت مينمايد.
چ) مرتعدار: شخص حقيقي يا حقوقي دارنده پروانه چرا يا مجري طرح مرتعداري.
ح) حقوق بهرهبرداران: حقوقي كه به واسطه صدور پروانه چرا و يا از طريق انعقاد قرارداد اجراي طرحهاي موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع مصوب 1348 و اصلاحيههاي بعدي آن براي اشخاص ايجاد ميگردد.
خ) پروانه چرا: مجوزي كه با در نظر گرفتن ظرفيت چراي مراتع و تعداد واحد دامي در يك فصل چرا به نام مرتعدار در هر منطقه از كشور براي تعليف دام صادر ميشود.
د) ظرفيت چرا: حداكثر تعداد واحد دامي كه در مرتع مشخص و در مدت معين ميتواند بهرهبرداري نمايد، مشروط به آنكه به منابع پايه (آب، خاك و گياه) لطمهاي وارد نشود.
ذ) ظرفيت مرتع: مجموعهاي از ظرفيت چرايي دام اهلي و وحشي و كاركردهاي مختلف زيست محيطي و اقتصادي مرتع.
ر) طرح مرتعداري: سندي مشتمل بر مجموعه فعاليتهاي مربوط به حفظ، احيا، اصلاح، توسعه و بهرهبرداري بهينه از مراتع كه در قالب برنامه زماني و مكاني معين ونيز پيـشبيني حجم عمـليات و برآورد هزينه و درآمد، تهيه و به تأييد وزارت جهاد كشاورزي ميرسد.
ز) مناطق بحراني: مناطقي كه با توجه به روند تخريبي منابع طبيعي، پايداري توليد درآن از دست رفته و استمرار بهرهبرداري از آنها موجب زيانهاي فراوان اقتصادي و اجتماعي و زيست محيطي به منابع پايه (آب، خاك و پوشش گياهي) ميگردد.
ماده2ـ هيأتهاي مميزي مرتع موظفند نسبت به مميزي مراتع مربوط براساس شيوهنامه ابلاغي سازمان اقدام و نتيجه را جهت صدور پروانه چرا به اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان اعلام نمايند.
ماده3ـ صدور پروانه چرا در جنگلهاي شمال، ذخيرهگاهها و پاركهاي جنگلي، ايستگاههاي تحقيقاتي، ايستگاه توليد بذر و نهال و جمعآوري بذور مرتعي، عرصههاي داراي طرح مرتعداري و مناطق بحراني ممنوع است.
ماده4ـ صدور پروانه چرا و يا اجراي طرح مرتعداري در مراتع ييلاقي شمال كشور صرفاًَ براي آن عده از مرتعداران مجاز ميباشد كه دام آنها پس از اتمام مهلت چرا در مرتع (زمان مقرر در پروانه چرا و يا طرح مرتعداري)، در عرصههاي جنگلي اقامت نداشته و يا تعليف ننمايد.
ماده5 ـ مرجع رسيدگي به اعتراض اشخاص به مميزي مرتع قبل از صدور پروانه چرا، اداره كل منابع طبيعي استان و بعد از صدور پروانه چرا، سازمان ميباشد.
ماده6 ـ صاحب يا صاحبان پروانه چرا ميتوانند پس از اخذ مجوز كتبي از واحدهاي استاني سازمان، ضمن ابطال پروانه چرا متعلق به خود تمامي اختيارات و مسؤوليتهاي ناشي از آن را با رعايت موارد زير انتقال دهند:
الف) انتقال فقط به يكي از فرزندان يا همسر
ب) اولويت انتقال در مراتع مشاعي به ترتيب با مرتعداران همان مرتع و مرتعداران مراتع همجوار و ساير افراد حقيقي و حقوقي.
پ) اولويت انتقال در مراتع انفرادي و يا مفروز به مرتعداران مراتع همجوار
ماده7ـ ارزش ريالي يك واحد دامي به منظور محاسبه عوارض ساليانه و جرايم ناشي از دام مازاد بر ظرفيت چرا و يا چراي غيرمجاز دام در مرتع به صورت ساليانه توسط وزارت جهاد كشاورزي تعيين و اعلام ميشود.
ماده8 ـ در صورت تحقق يكي از موارد زير پروانه چرا ابطال ميشود:
الف) اجازه استفاده از پروانه چرا به غير، بدون اخذ مجوز كتبي از سازمان يا واحدهاي استاني
ب) تغيير كاربري تمام يا بخشي از محدوده پروانه چرا بدون اخذ مجوز قانوني
پ) عدم اجراي مفاد مندرج در پروانه چرا
ت) عدم پرداخت عوارض قانوني ساليانه و يا شرايط مندرج در پروانه مرتعداري (پروانه چرا)
ث) انصراف از شغل مرتعداري
ج) ترك مرتعداري به مدت دو سال متوالي بدون اخذ مجوز كتبي از سازمان
چ) هرگونه جعل در پروانه چرا به تشخيص مراجع صالح
ح) واقعشدن محدوده پروانه چرا در محدوده شهرها كه طرح جامع يا تفصيلي جديد آنها به تصويب مراجع قانوني ذيربط رسيده باشد به شرط رعايت و پرداخت حقوق عرفي مرتعدار در مرتع توسط دستگاه متولي
خ) انعقاد قرارداد اجراي طرحهاي موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحيههاي بعدي آن
د) هرگونه واگذاري محدوده پروانه چرا با رعايت قوانين و مقررات مربوط
ذ) در مواردي كه دامدار حقوق ما به ازاي خود را در قبال خروج دام از جنگل و مرتع دريافت كرده باشد.
تبصره1ـ اعمال مقررات مذكور در اين ماده مانع از پيگيري و تعقيب متخلف يا متخلفين از طريق مراجع قضايي و اخذ خسارت وارده نميشود.
تبصره2ـ پس از ابطال پروانه چرا، مرتع مربوط بلامعارض تلقي گرديده و صرفاً با تدوين طرح مرتعداري و طي مراحل قانوني مربوط قابل بهرهبرداري مجدد ميباشد.
ماده9ـ پس از تشخيص و موافقت سازمان با واگذاري اراضي محدوده پروانه چرا و يا طرح مرتعداري، حقوق عرفي صاحبان پروانه چرا و يا مجريان طرحهاي مرتعداري كه با رعايت مفاد قانون و اين آييننامه و ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348ـ و اصلاحات بعدي آن واجد شرايط تشخيص داده شدهاند توسط سازمان محاسبه و ضمن اصلاح و يا ابطال پروانه چرا يا طرح مرتعداري، توسط متقاضي اجراي طرح يا پروژه پرداخت ميگردد.
تبصره1ـ اجراي هرگونه طرح اعم از دولتي و غيردولتي در محدوده پروانه چرا و طرحهاي موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحات بعدي آن منوط به رعايت حقوق بهرهبرداران خواهد بود.
تبصره2ـ نحوه محاسبه حقوق بهرهبرداران به شكل زير خواهد بود:
X= (A×B×C×D×E×K) + G
X= حقوق بهرهبرداران (به ريال)
A= تعداد دام مجاز مندرج در پروانه چرا و يا طرحهاي موضوع ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 ـ و اصلاحات بعدي آن
B = علوفه مورد نياز يك واحد دامي در روز (برابر با 7/1 كيلوگرم علوفه مرتعي)
C= قيمت يك كيلوگرم علوفه خشك مرتعي (به ريال) كه هر ساله توسط سازمان تعيين ميگردد.
D= تعداد روزهاي قابل بهرهبرداري و تعليف دام در مدت حداكثر (15) سال و در خصوص طرحهاي موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 و اصلاحات بعدي آن تعداد روزهاي قابل D= تعداد روزهاي قابل بهرهبرداري و تعليف دام در مدت حداكثر (15) سال و در خصوص طرحهاي موضوع تبصره (1) ماده (3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348 و اصلاحات بعدي آن تعداد روزهاي قابل بهرهبرداري و تعليف دام در مدت قرارداد
E= نسبت دام مجاز حذف شده به كل دام مجاز مندرج در پروانه چرا و يا طرحهاي موضوع ماده(3) قانون اصلاح قانون حفاظت و بهرهبرداري از جنگلها و مراتع ـ مصوب 1348ـ و اصلاحات بعدي آن
K= ضريبي است كه با توجه به سابقه بهرهبرداري، كيفيت و موقعيت مكاني مرتع و ارزش منطقهاي، محصولات فرعي شامل گياهان دارويي و صنعتي، حفاظت خاك و آب، تنوع زيستي و تعدد بهرهبردار از 5/0 تا 3 براساس شيوهنامه ابلاغي سازمان تعيين ميگردد.
G= ارزش اعياني و مستحدثات و تأسيساتي كه جهت پروانه چرا ايجاد شده است و براساس توافق طرفين و يا با محاسبه كارشناس رسمي دادگستري محاسبه ميگردد.
تبصره3ـ در هر واگذاري در مراتع مشاعي حداقل يك بهرهبردار با اولويت بهرهبردار داراي كمترين دام مجاز حذف و پروانه وي باطل ميگردد.
ماده10ـ سازمان مكلف است در اجراي اين آييننامه شيوهنامههاي فني و اجرايي لازم را تهيه و جهت اجرا به واحدهاي استاني و ستادي ابلاغ نمايد.
ماده11ـ تصويبنامه شماره 23639/ت26945هـ مورخ 14/8/1382 لغو ميگردد.
معاون اول رييس جمهور ـ محمدرضا رحيمي
به نقل از شماره 19560 مورخ 12/2/1391 روزنامه رسمي