مديرعامل محترم روزنامه رسمي كشور
به پيوست سه فقره آييننامه و دستورالعمل و ضوابط مصوب موضوع ماده 85 قانون كار به شرح ذيل براي درج در آن روزنامه ارسال ميگردد، دستور فرماييد پس از درج يك نوبت، نسبت به ارسال يك نسخه از روزنامه حاوي آييننامههاي چاپ شده به دفتر روابط عمومي اقدام نمايند.
1. آييننامه ايمني در صنايع آهنگري
2. دستورالعمل اجرايي آييننامه ايمني امور پيمانكاري
3. ضوابط اجرايي ماده 58 آييننامه علايم ايمني در كارگاهها
وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي ـ عبدالرضا شيخالاسلامي
به نقل از روزنامه رسمي شماره 19574 مورخ 28/2/1391
هدف و دامنه شمول
هدف: هدف از بازنگري بخش آهنگري آييننامه و مقررات حفاظت فني در ريختهگري، آهنگري و جوشکاري مصوب ۱۳۴۷/۷/۲۰ ، به روزرساني و تطبيق مواد آن با شرايط روز صنايع، پيشرفت تکنولوژي و ايمنسازي محيط کارگاه و صيانت از نيروي انساني و منابع مادي و پيشگيري از حوادث ناشي از کار در کليه کارگاههايي است که در فرايند آنها از ماشينآلات و تجهيزات آهنگري استفاده ميشود.
دامنه شمول: مقررات اين آييننامه به استناد ماده 85 قانون كار تدوين گرديده و براي كليه كارگاههاي مشمول قانون مذكور لازم الاجرا ميباشد.
فصل اول ـ تعاريف
آهنگري:
فرايند شكل دادن فلزات براي رسيدن به شكل مطلوب با ايجاد ضربه يا فشار بهوسيله ماشينهاي آهنگري مانند پتكها، پرسها، غلطكها و ساير تجهيزات فرمدهي ميباشد. بعضي از فلزات در دماي پايين(COLD FORGING) قابل آهنگري بوده ولي بيشتر فلزات براي تغييرشكل نيازمند فرايند پيش گرم ميباشند.
پتك آهنگري:
ماشيني است كه اساساً براي آهنگري با قالبهاي مسطح (قالبهاي باز) استفاده ميشود و بصورت يك ستونه و يا دو ستونه ميباشد. در ماشينهاي يك ستونه محل قرارگيري قالب معمولاً روي سندان ميباشد كه سندان از ساير قسمتهاي پتک مجزا بوده و بر روي فونداسيون جداگانه قرار ميگيرد. در نوع دو ستونه سندان با ستونها بصورت دروازهاي متصل ميباشد.
اين ماشينها به انواع مختلف به شرح زير تقسيمبندي ميگردند:
پتك بخار، هوا و يا هيدروليك:
نوعي از پتک آهنگري بوده كه در آن كوبه (RAM) پتک براي هر ضربه توسط سيلندر بخار، هوا و يا هيدروليك به بالا برده ميشود و انرژي كوبش به قطعه كار توسط سرعت و وزن كوبه و فشار ناشي از سيستم هيدروليك، هوا و يا بخار اعمال ميشود.
پتك سقوط آزاد:
يكي از انواع پتکهاي آهنگري ميباشد كه در آن انرژي آهنگري توسط جرم و سرعت سقوط آزاد كوبه و قالب بالايي اعمال ميشود. پتکهاي کلاچ تختهاي و تسمهاي سقوطي از اين نوع ميباشد.
پرس آهنگري:
ماشيني است كه در آن شكلدهي فلز بين قالبها توسط فشار هيدروليكي يا مكانيكي اعمال شده و معمولاً عمل آهنگري تنها با يك كورس پرس براي هر قالب انجام ميپذيرد. پرسهاي پيچي نيز در اين دستهبندي قرار ميگيرند.
پرس دوربري (TRIMMING):
ماشيني است كه توسط آن پليسه يا قسمتهاي اضافي قطعه آهنگري به طريق سرد يا گرم از آن جدا ميشود كه معمولا پرس هاي ضربهاي و هيدروليك در اين رده قابل استفاده ميباشند.
پرس آهنگري افقي:
ماشيني است که در آن انرژي لازم براي شكلدهي فلز به صورت افقي به قطعه كار اعمال ميشود.
ماشين آهنگري با انرژي بالا:
نوعي ازماشينهاي پرس آهنگري افقي است كه داراي سرعت بالاي کوبه (RAM) پرس و در نتيجه آن، سرعت بالاي سنبه است كه اين سرعت بالا از آزاد شدن ناگهاني گاز فشرده ايجاد ميشود و معمولاً براي چاق كردن يا افزايش حجم كله كار استفاده ميگردد.
پتك ضربه زن افقي:
نوعي ماشين پتك است كه با استفاده از انرژي هوا كار ميكند. سنبه و ماتريس در اين پتك روبهروي هم هستند و هر دو بهطور همزمان به سمت هم حركت ميكنند و به قطعه كار كه توسط ابزاردستي ياماني پولاتور قابل برنامهريزي جابهجا ميشود، بهصورت پيدرپي ضربه ميزنند.
ماني پولاتور (MANIPULATOR):
ماشيني است که مواد خام را براي تغذيه فرايند آهنگري دريافت، حمل و جابهجا مينمايد و به انواع ريلدار و متحرک تقسيم ميشود
در نوع ريلدار ماشين روي ريل هدايت شده و به وسيله سيستم کنترل پرس آهنگري يا دستي کنترل ميشود.
در نوع متحرک ماشين داراي راننده بوده و ميتواند بصورت آزادانه حرکت کند.
غلطك آهنگري:
ماشيني است كه در آن قطعه كار توسط غلطكهايي كه روي آنها قالبهايي به شكل منحني نصب شده، شكل داده ميشود و معمولاً براي پيش فرم قطعات آهنگري كاربرد دارد و توسط آن قطر بعضي از قسمتهاي قطعه، بزرگ يا كوچك ميشود (مانند پيش فرم قطعه شاتون).
غلطك توليد حلقه:
ماشيني است كه براي توليد حلقههاي بدون درز از صفحات سوراخدار ديسكها در فرايند آهنگري استفاده ميشود (مانند چرخهاي واگن).
ماشين كلهزني:
ماشيني است از نوع پرس آهنگري افقي كه براي ساخت گل پيچ استفاده ميشود و قطعه كار توليد شده در آن معمولاً داراي ضخامت سه چهارم اينچ و يا كمتر ميباشد.
ماشين پرچ زني:
ماشيني است مشابه ماشينهاي پرس آهنگري افقي و كله زني كه براي ساخت پرچ استفاده شده و قطر قطعه كار توليد شده در آن معمولاً يك اينچ يا كمتر ميباشد.
پدال كنترل حركت پرس:
يك كنترلكننده است كه با فشاردادن آن ميتوان حركت كوبه پرس را كنترل نمود.
توجه- تصاوير بعضي از ماشينآلات آهنگري در ضميمه پيوست ميباشد
فصل دوم ـ مقررات عمومي
ماده 1-کارفرما مکلف است نسبت به شناسايي خطرات و ارزيابي شرايط محيط کار کارگاههاي آهنگري اقدام نموده و اقدامات کنترلي مناسب را به منظور حذف مخاطرات احتمالي به عمل آورد.
ماده۲- کارگران کارگاههاي آهنگري بايد متناسب بانوع کار و خطرات مطابق آييننامه آموزش ايمني کارفرمايان، کارگران و کارآموزان مصوب شوراي عالي حفاظت فني آموزشهاي ايمني لازم را ديده و مدارک مربوطه در پرونده آنان ثبت و ضبط گرديده باشد.
ماده3- ماشينها و تجهيزات مورد استفاده در صنايع آهنگري بايد داراي لوحه شناسايي حاوي اطلاعات و مشخصات زير بوده و در محل قابل رويتي بر روي آنها نصب شود:
الف) اسم و آدرس سازنده
ب) شماره سري يا نوع دستگاه
ج) مشخصات فني ضروري مانند توان، طول کورس، تعداد ضربه در دقيقه، تناژ، وزن
هـ) شماره سريال
و) سال ساخت
ماده4: انجام کليه امور نصب، راهاندازي، بهرهبرداري و سرويس، تعمير و نگهداري ماشينآلات و تجهيزات آهنگري بايد توسط افراد ماهر و با رعايت دستورالعملهاي شرکت سازنده و الزامات قانوني انجام پذيرد.
ماده 5: ماشينها و تجهيزات آهنگري بايد داراي پرونده مجزا بوده و دستورالعملها، نتايج سرويس، تعمير، نگهداري و بازرسيهاي فني و ايمني در آن ثبت گردد.
ماده6: كارگران شاغل در صنايع آهنگري بايد متناسب با نوع كار و خطرات موجود به وسايل حفاظت فردي مناسب از قبيل عينکهاي ايمني و حفاظتي، گوشي ايمني، کلاه و کفش ايمني، دستکش، پيشبند و لباس مقاوم به حرارت و مانند آن مطابق با آييننامه وسايل حفاظت فردي مصوب شوراي عالي حفاظت فني مجهز گردند.
ماده7: مسؤوليت بازرسي، تعمير و نگهداري از ماشينآلات در كارگاه آهنگري بر عهده كارفرما بوده که شامل موارد ذيل ميباشد:
الف) بازديد و آزمايشات دورهاي و منظم به منظور اطمينان يافتن از ايمني ماشينآلات كه بايد تاييديه كتبي و مجوز استفاده از ماشينآلات صادر و ثبت گردد.
ب) تهيه برنامه زمانبندي اجرا و ثبت بازرسيها از حفاظها و ابزارهاي حفاظتي كه بايد بهصورت مكرر و منظم انجام شود و شامل تاريخ و اسامي اشخاص بازرسيكننده و شماره سريال و يا ديگر مشخصه موارد مورد بازرسي قرار گرفته، باشد.
ج) آموزش به افراد جهت انجام بازرسيها و تعمير و نگهداري صحيح ماشينآلات و تجهيزات آهنگري.
ماده8- طراحي، جانمايي، اجراي فونداسيون و نصب ماشينها و تجهيزات آهنگري بايد مطابق استانداردهاي فني و مهندسي انجام گيرد.
ماده 9- فنرهاي ضربهگير كه در پرس و پتكهاي آهنگري بهكار ميروند بايد به وسيله حفاظهاي مناسب محصور شده باشند.
ماده10- قطعات ماشينآلات آهنگري كه در ارتفاع (بالاي سر اپراتور) نصب ميشوند بايد بهصورتي محافظت شوند كه در اثر خطا يا اشكال در عملكرد، امكان سقوط آنها و ايجاد حادثه وجود نداشته باشد.
ماده 11- ماشينها و تجهيزات آهنگري بايد داراي سيستمهاي قطعكننده نيرو و قفلكننده يا از كارانداختن سيستم كنترل سيكل در شرايط عادي يا اضطراري باشند. ضمناً کنترل دستي اين تجهيزات بايد به سهولت قابل دسترس اپراتور باشد.
ماده ۱2- پرسها و پتکهاي آهنگري بايد مجهز به وسايل تكضربهاي باشند تا پس از وارد آوردن هر ضربه عمل پدال يا اهرم فرمان را قطع كند و مانع كار پرس براي بار دوم شود.
ماده۱3- كوبه پتكها و پرسهاي آهنگري بايد در مواقع تعويض قالب و يا تعميرات، کاملا مهار و قفل شوند. بلوكها و يا گوههاي مورد استفاده براي اين منظور بايد داراي استحكام و سازه مناسب و مساوي يا بيشتر از مقادير داده شده در جدول شماره 1 باشند.
جدول شماره1ـ استحكام و ابعاد سنبههاي مورد استفاده در پتكها و پرسها
ماده۱4- انبرهاي مورد استفاده در آهنگري بايد داراي شرايط زير باشند:
الف) داراي طول مناسب بوده تا از بروز خطرات احتمالي ناشي از ورود اعضاي بدن به منطقه خطر و آسيب به بدن کارگر درمواقع لگد زدن جلوگيري نمايد.
ب) دستههاي آن فاقد لبههاي تيز باشند.
ج) طراحي آن متناسب با ابعاد قطعه مورد جابهجايي باشد..
ماده 15- براي خارج نمودن ضايعات حاصله مانند پليسههاي فلزي و يا پوستههاي اكسيدي و يا انجام عمل روغن كاري بايد از ابزارهاي مناسب استفاده نمود. اين ابزارها بايد داراي طول كافي باشند تا كارگر بتواند به تمامي طول قالب دسترسي پيدا كند بدون اينكه دستها و يا بازوهاي وي بين قالبها قرار گيرد.
ماده۱6- تجهيزات و ابزارهاي مربوط به نصب ايمن قالبها (روبندها، کفشک ها و نگاهدارندهها) بايد داراي استحكام،اندازه و ابعاد مناسب باشند.
ماده۱7- براي جلوگيري از پرتاب قطعات و ضايعات حاصله مانند پليسههاي فلزي و يا پوستههاي اكسيدي و يا عدم ورود ساير کارگران به منطقه خطر بايد در قسمت پشت و طرفين ماشينهاي پتك و پرسهاي آهنگري حفاظ مناسب نصب گردد. به اين منظور حفاظها بايد در يك طرف داراي پاشنههايي باشند كه بتوانند روي آنها بچرخند يا اينكه به ستونهاي قابل حملي كه روي زمين گذارده شده تكيه داشته و يا از سقف آويزان شده باشند.
ماده۱8- در فرايندهاي مرتبط با صنايع آهنگري که دود، گاز يا بخارات توليد ميشود استفاده از سيستم تهويه مناسب به منظور حذف عوامل زيانآور مذکور الزامي است.
فصل سوم ـ مقررات اختصاصي
ماشين پتك آهنگري
ماده19- روبندها و گوههاي تنظيم قالبها در ماشينهاي پتك بايد فاقد زائده بوده و از مواد مناسب و مستحکمي ساخته شده باشند تا به سادگي دچار شكستگي نگردند.
ماده۲0- ماشين پتك بخار و يا هواي فشرده بايد داراي پوشش ايمني در قسمت فوقاني سيلندر باشد تا در مواقعي كه محور پتك شكسته شده و يا از جا خارج ميشود به عنوان ضربهگير، عمل نمايد.
ماده۲1- ماشينهاي پتك بخار و يا هواي فشرده بايد مجهز به يك شير اضطراري با عملكرد سريع باشد. محل نصب شير بايد در خط ورودي سيستم بوده و به راحتي قابل دسترسي باشد، اين شير بايد در مواقعي كه پتك تحت تعمير و يا تنظيم بوده و يا قالبها در حال تعويض ميباشند، بسته و قفل شده باشد.
ماده۲2- لولههاي بخاررسان ماشين پتك درصورت لزوم بايد از مجرايي كه در كف كارگاه تعبيه شده عبور داده شود در غير اينصورت براي جلوگيري از تماس اشخاص با اين لولهها بايد آنها را عايق كاري نمود.
ماده۲3- سيلندرهاي ماشين پتك بخار بايد داراي سيستم تخليه آب بوده و كليه وسايل تخليه خودكار و غيرخودكار سيلندرهاي ماشين پتك بخار به فاضلاب مرتبط باشند.
ماده24- در پتكهاي كلاچ تختهاي سقوطي (Board drop hammer) جهت جلوگيري از سقوط تختههاي شكسته يا جداشده بايد حفاظ مناسب محصوركننده پيشبيني شود كه بهصورت محكم به پتك متصل شده باشد.
ماده25- در پتكهاي كلاچ تختهاي سقوطي، مجموعهها و اتصالات كه امكان شلشدن و سقوط دارند بايد بهصورت محكم در جاي خود نصب شده باشند و در جريان فرايند آهنگري بصورت مستمر کنترل شوند.
ماده۲6- لولههاي سيستم بخار و يا هواي فشرده در ماشين پتك بايد مطابق استانداردهاي معتبر بينالمللي مربوطه ساخته و نصب شده باشند.
ماده ۲7- در پتكهاي آهنگري كه گرفتن قطعه كار به زير پتك فقط با يك دست انجام ميگيرد بايد براي بهكارگيري دست آزاد كارگر از پيستولههاي گرافيتپاش يا باد استفاده نمود.
ماده28- تمامي كنترلهاي پايي در پتكهاي آهنگري مثل پدالها، شيرها و سوئيچها بايد داراي حفاظ مناسب و موثر بوده تا در مقابل فرامين ناخواسته يا سقوط احتمالي قطعات بر روي آنها مصون باشند.
ماشين پرس آهنگري
ماده 29- محل قرارگيري شيرها و سوئيچهاي دستي در ماشين پرس آهنگري، پرس آهنگري افقي و ماشين كلهزني و پرچ زني و دوربري بايد مشخص شده و به سادگي قابل دسترسي باشند.
ماده30- در پرس مكانيكي و دوربري آهنگري در زماني كه قالبها تعويض و يا تعمير ميگردند رعايت موارد زير الزامي است:
الف) نيروي راهانداز پرس بايد قفل شده باشد.
ب) چرخ طيار پرس به حالت ثابت درآمده باشد.
ج) كوبه پرس بايد ثابت شده باشد. براي اين منظور از قطعاتي بايد استفاده شود كه داراي استحكامي برابر يا بيشتر از موارد مندرج در جدول شماره 1 باشند.
ماده۳1- در پرس هيدروليك آهنگري در زماني كه قالبها تعويض و يا تعمير ميگردند رعايت موارد زير الزامي است:
الف) پمپهاي هيدروليك و اجزاي اعمال نيرو بايد قفل شده باشند.
ب) كوبه پرس بايد ثابت شده باشد. براي اين منظور از قطعاتي بايد استفاده شود كه داراي استحكامي برابر يا بيشتر از موارد مندرج در جدول شماره 1 باشند.
غلطك آهنگري
ماده۳2- غلطك آهنگري بايد در وضعيت باز (دهانه دو غلطك از هم فاصله داشته باشند) روشن گرديده و به تدريج به همديگر نزديك شده تا قطعه كار را به ابعاد مورد نياز برسانند.
تجهيزات گرمايي
ماده33- جهت جلوگيري از بالارفتن بيش از حد دما در کليه تجهيزات گرمايي آهنگري بايد از سيستم كنترل حفاظتي (شامل ترموكوپلها و ترمومترها) استفاده گردد.
ماده34- براي جلوگيري از تجمع خطرناك مخلوط گازهاي محترق نشده و هوا در كورههايي با سوخت مايع و يا گاز بايد اقدامات حفاظتي مناسب انجام پذيرد.
ماده35- نحوه كار و تعمير و نگهداري تمامي تجهيزات گرمايي الكتريكي و عمليات حرارتي بايد بر اساس دستورالعمل سازنده انجام پذيرد.
فصل چهارم ـ ساير مقررات
ماده36- مکانهاي خطرناک در مسير حرکت ماني پولاتورهاي ريلدار بايد توسط سيستم حفاظتي مناسب مانند پرتوهاي نوري، و يا ديگر تجهيزات مشابه تحت کنترل و حفاظت قرار گيرد.
اني ماده۳7- اطاقهاي کنترل پيشبيني شده در نزديکي ماشينها و تجهيزات صنايع آهنگري بايد داراي شرايط زير باشند:
الف) داراي ديد كافي نسبت به محيط باشد.
ب) داراي تهويه مطبوع باشد.
ج) داراي عايق حرارتي باشد.
د) از لحاظ صدا حفاظت شده باشد.
هـ) در صورت لزوم داراي پنجرههاي بازتاب حرارتي باشد.
و) در صورت لزوم با شيشههاي رنگي مخصوص براي حفاظت اپراتورها در مقابل تشعشع نور حفاظت شده باشد.
ز) در صورت لزوم در مقابل ضربات خارجي مانند پرتاب ناشي از شکسته شدن مواد و پوستههاي اکسيدي محافظت شده باشد.
ماده38- در صورتيكه فشار ديگ بخار اصلي كارگاه بيشتر از فشار مجاز ماشين پتك باشد بايد يك دستگاه تقليل فشار با يك سوپاپ تنظيمكننده خودكار كه عمل آن به وسيله سوپاپ اطمينان تكميل ميشود روي ماشين نصب گردد.
ماده39- جايگاهها و سکوهاي کار و همچنين وسايل دسترسي به آنها که براي تعمير و نگهداري و بازديد ماشينها و تجهيزات آهنگري استفاده ميشود بايد مطابق آييننامه ايمني کار در ارتفاع مصوب شوراي عالي حفاظت فني، ايمنسازي گردد.
ماده40- در ماشينهاي افقي آهنگري و پرسهاي ضربهاي كه در توليد پيچ و مهره و ساير قطعات نيز کاربرد دارند بايد از يك قطعه بهعنوان فيوز از جنس چدن خاکستري استفاده گردد. اين قطعه بين بدنه دستگاه و ماتريس ثابت كار گذارده ميشود تا در زمان اعمال فشار بيش از حد در اثر گيركردن قطعه كار، اين فيوز مستهلك گرديده و مانع بروز حوادث احتمالي شود.
ماده41- به منظور جلوگيري از بروز عوارض جسماني و حوادث احتمالي کارگرکه در کارگاههاي آهنگري اقدام بهجابهجايي و حملونقل بار مينمايند رعايت مفاد آييننامههاي حفاظتي حمل دستي بار و وسايل حمل و نقل و جابهجاکردن مواد و اشيا در کارگاهها، مصوبات شوراي عالي حفاظت فني، الزامي است.
ماده۴2- حفاظ ماشينها و تجهيزات آهنگري همواره بايد در جاي خود قرار گرفته باشد و پس از تعمير و نگهداري و بازديد نيز تا بستن حفاظها امکان راهاندازي دستگاهها ميسر نباشد. ضمنا نصب علايم و تابلوهاي هشداردهنده در اين زمينه الزامي است.
ماده43- نوار نقالههايي (conveyor) که براي حمل و نقل قطعات داغ در صنايع آهنگري بهکار ميرود بايد داراي شرايط ايمني زير باشد:
الف) داراي لبه محافظ بوده تا از سقوط قطعات داغ بههنگام حرکت جلوگيري کند.
ب) داراي تجهيزات قطع اضطراري بوده که تحت هر شرايطي بتوان حرکت دستگاه را متوقف نمود.
ج)کليدهاي راهانداز و توقف نوار نقاله بايد مجهز به حفاظ مناسب بوده تا در صورت برخورد يا تماس اتفاقي اشخاص، ماشينها يا اجسام سنگين مانع راهاندازي آنها گردد.
د) ابتدا و انتهاي آن و همچنين وسايل انتقال نيروي دستگاه داراي حفاظ مناسب باشد.
هـ) براي پايداري آنها، تمامي پايههاي آن بهطور مناسب در سطح زمين مستقر گرديده و فاقد لنگي باشد.
ماده۴4- در صنايع آهنگري که از انواع ماشينهاي پرس قدرتي سرد استفاده ميشود رعايت مفاد آييننامه و مقررات حفاظتي پرسها (پرسکاري سرد فلزات) مصوب شوراي عالي حفاظت فني الزامي است.
ماده۴5- به استـناد ماده ۸۸ قانون کار جمـهوري اسلامي ايران اشخاص حقيقي و حقوقي که به ساخت يا ورود يا عرضه ماشينها و تجهيزات آهنگري ميپردازند مکلف به رعايت موارد ايمني و حفاظتي مناسب ميباشند.
ماده۴6- مسؤوليت رعايت مقررات اين آييننامه به عهده کارفرما بوده و در صورت وقوع هر گونه حادثه به دليل عدم توجه کارفرما به الزامات قانوني، وي مکلف به جبران خسارات وارده ميباشد.
اين آييننامه مشتمل بر چهار فصل و ۴6 ماده به استناد مواد 85 و 91 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 23/8/1390 شوراي عالي حفاظت فني تهيه و در تاريخ 28/12/1390به تصويب وزير تعاون ، کار و رفاه اجتماعي رسيده است.
آييننامه مذکور جايگزين مواد ۸ الي ۲۸ آييننامه و مقررات حفاظت در ريختهگري، آهنگري و جوشکاري که در تاريخ 20/8/1347 توسط شوراي عالي حفاظت فني تهيه گرديده، ميباشد.
وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي ـ عبدالرضا شيخالاسلامي
3- دستورالعمل اجرايي آييننامه ايمني امور پيمانكاري
اين دستورالعمل به استناد تبصره ماده 2 آييننامه ايمني امور پيمانكاري كه در تاريخ 3/12/1388 توسط شوراي عالي حفاظت فني تدوين و در تاريخ 5/3/1389 به تصويب وزير كار و امور اجتماعي رسيده، تهيه گرديده است.
1. تعاريف
1.1. متقاضي
شخص حقيقي يا حقوقي است كهداراي تائيديه صلاحيت لازم از مراجع قانوني بوده و بر اساس اسناد و مدارك پيمان، بهعنوان پيمانكار، مسؤوليت اجراي مفاد پيمان را بر عهده دارد.
2.1. تشخيص صلاحيت
روندي است كه در آن كار پيمانكار از نظر ايمني مورد بررسي و ارزيابي قرار ميگيرد.
. كميته تشخيص صلاحيت:
اين كميته متشكل از افراد زير ميباشد:
الف) معاون روابط كار اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي استان بهعنوان رئيس كميته
ب) بازرس كار منتخب و دبير جلسه
ج) رئيس مركز تحقيقات و تعليمات حفاظت فني و بهداشت كار استان و در صورت نبودن مركز در استان يكي از بازرسان كار استان به انتخاب مدير كل
د) نماينده کانون انجمنهاي صنفي کارفرمايي استان
هـ) نماينده تشکلهاي کارگري استان با اولويت نماينده انجمن صنفي مسؤولين ايمني کميتههاي حفاظت فني و بهداشت کار استان
تبصره1: در صورتيكه استان فاقد نمايندگان مورداشاره در بندهاي(د ـ وـ هـ ) باشد اعضاي مذكورتوسط کانون عالي مربوطه ظرف مدت يک ماه پس از مکاتبه بايستي معرفي گردند و درصورت عدم معرفي در مدت مذکور، افراد توسط مديرکل تعاون،کار و رفاه اجتماعي استان انتخاب ميگردند.
تبصره2: راي کميته تشخيص صلاحيت، تا ظرف مدت 15روز پس از ابلاغ قابل تجديدنظر ميباشد.
4.1. کميته تجديدنظر:
اين كميته متشكل از افراد زير ميباشد:
الف) مدير كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي استان
ب) رئيس بازرسي كار استان
ج) رئيس كانون انجمنهاي صنفي کارفرمايي استان
تبصره: آراء کميته تجديدنظر پس از صدور، قطعي و لازمالاجرا ميباشد.
. گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني:
مدركي است كه بر اساس مقررات آييننامه ايمني امور پيمانكاري به منظور اعلام صلاحيت ايمني متقاضي،از سوي كميته صادر ميگردد.
گواهينامه مذکور شامل مشخصات زير ميباشد:
الف) نام شخص حقيقي/ حقوقي
ب) نام ونام خانوادگي و كد ملي شخص حقيقي/ مدير عامل
ج) شماره و تاريخ ثبت و شناسه شركت (حقوقي)
د) آدرس وکد پستي
هـ) تلفن ثابت، همراه، دورنگار و پست الكترونيكي پيمانكار
و) زمينه فعاليت پيمانكار طبق موارد مندرج در برگه صلاحيت پيمانکاري و يا کارت پيمانکار شخص حقيقي
ز) مدت اعتبار گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني
ق) درج شرايط ابطال و تعليق گواهينامه، زمان ارائه مدارك مربوطه جهت تمديد گواهينامه و بند2ـ4 دستورالعمل در پشت گواهينامه
تبصره1: اين گواهينامه با امضاي مدير كل تعاون،كار و رفاه اجتماعي استان، به مدت 2 سال از تاريخ صدور، معتبر خواهد بود.
تبصره2: انجام کار در استانهاي غير از استان صادرکننده گواهينامه مذکور منوط به اطلاع کتبي به اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعي استان محل فعاليت ميباشد.
2. مدارك موردنياز جهت اخذ گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني:
الف) تصوير گواهي تائيد صلاحيت پيمانكاري از مراجع ذي صلاح
ب) سوابق كاري پيمانكار (درصورت داشتن سوابق)
ج) تصوير گواهي آموزش ايمني كارفرمايان، كارگران و كارآموزان در رشته مربوطه وفق مفاد آييننامهي آموزش ايمني كارفرمايان،كارگران و كارآموزان
د) فهرسـت تجهيزات و لوازم ايمني متناسب با نوع كار در صورت وجود طبق قرارداد/پيمان
هـ) تصوير شناسنامه و كارت ملي (براي مديرعامل شخص حقوقي و كارفرماي حقيقي) و آدرس پستي دفتر مركزي پيمانكار
3. روند اجرايي تائيد صلاحيت ايمني:
الف) درخواست صدور گواهي تائيد صلاحيت ايمني از طرف پيمانكار و يا نماينده قانوني وي
ب) ارائه مدارك موردنياز (مطابق بند2 دستورالعمل) جهت صدور گواهي تائيد صلاحيت
ج) بررسي مدارك ارائه شده
د) بازديد از تجهيزات و امكانات ايمني پيمانكار و ارائه گزارش به كميته توسط بازرس كار، (درصورت وجود پيمان ياقرارداد)
هـ) در صورت كامل نبودن مدارك و شرايط، اعلام به متقاضي جهت رفع نقص
و) صدور گواهي تائيد صلاحيت ايمني بنا به تشخيص كميته
تبصره: تشكيل پرونده برابر دستورالعملهاي ابلاغي از سوي اداره کل بازرسي کار قابل واگذاري به انجمن صنفي مربوطه يا كانون و يا انجمن صنفي مسؤولين ايمني كميتههاي حفاظت و بهداشت كار استان ميباشد.
4. مقررات عمومي:
1ـ4ـ پيمانكار مكلف است در صورت عقد قرارداد/پيمان جديد و يا تغيير در شرايط پيمان، قبل از شروع به كار، يك نسخه از تصوير مفاد پيمان را به اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعي استان تحويل نمايد.
2ـ4ـ پيمانكار مكلف است حداكثر 2ماه قبل از انقضاي مدت اعتبار گواهينامه تائيد صلاحيت ايمني، نسبت به تحويل مدارك مورد نيازجهت تمديد آن اقدام نمايد.
3ـ4ـ مسؤوليت كارفرما و پيمانكاردر خصوص انجام امور ايمني و هزينههاي مربوط به آن بايد در مفاد قرارداد/پيمان به صراحت ذكرگردد.
5 . موارد ابطال و تعليق گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني:
1ـ 5 ـ ابطال:
در موارد زير گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني بنا به تشخيص کميته صلاحيت باطل ميگردد:
الف) پايان يافتن مدت اعتبار گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني
ب) بروز حادثه منجر به فوت در اثر عدم رعايت موارد ايمني از طرف پيمانكار حسب راي نهايي مراجع قضايي
ج) بعد از ابلاغ 3 بار اخطار كتبي به پيمانكار مربوطه از طرف اداره تعاون، كار و رفاه اجتما عي در موارد زير:
1. عدم رعايت آييننامههاي حفاظت و بهداشت كار و مقررات قانون كار (بنا به گزارش بازرس کار)
2. افزايش آمار حوادث در كارگاه مربوطه بنا به گزارش بازرس کار وياساير مراجع
3. عدم استفاده از وسايل و تجهيزات حفاظت فردي متناسب با نوع كار در تمامي مراحل فعاليت
2ـ 5 ـ تعليق:
در صورت عدم ارائه تصوير قرارداد/پيمان جديد، تائيد صلاحيت ايمني پيمانكار به
مدت 6 ماه به حالت تعليق در ميآيد.
اين دستورالعمل در 5 بند و 6 تبصره در جلسه مورخ 17/11/1390 توسط شوراي عالي حفاظت فني تدوين و در تاريخ ۱۳۹۰/۱۲/۲۸به تصويب وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي رسيد.
وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي ـ عبدالرضا شيخالاسلامي
به نقل از شماره 19574 مورخ 28/2/1391 روزنامه رسمي
گواهينامه تائيد صلاحيت ايمني
در اجراي تبصره ماده2 آييننامه ايمني امور پيمانكاري، مصوب3/12/1388 شوراي عالي حفاظت فني، به شخص حقيقي/ حقوقي ……………………………………………….. با مشخصات زير:
1. نام مدير عامل/ فرد حقيقي
2. كد ملي مدير عامل/ فرد حقيقي
3. آدرس وکدپستي
4. تلفن ثابت، همراه، دورنگار و پست الكترونيكي
5. شماره و تاريخ ثبت وشناسه شرکت (حقوقي)
با موضوع فعاليت در زمينه زير:
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
در كميته تشخيص صلاحيت ايمني استان مورد تائيد قرار گرفت.
اين گواهينامه به مدت 2 سال از تاريخ صدور اعتبار دارد.
مدير كل تعاون،كار و رفاه اجتماعي
پشت گواهينامه
شرايط ابطال و تعليق گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني:
ابطال:
الف) پايان يافتن مدت اعتبار گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني
ب) بروز حادثه منجر به فوت در اثر عدم رعايت موارد ايمني از طرف پيمانكار حسب راي نهايي مراجع قضايي
ج) بعد از 3 بار ابلاغ كتبي به پيمانكار مربوطه از طرف اداره تعاون، كار و رفاه اجتماعي در موارد زير:
1. عدم رعايت آييننامههاي حفاظت و بهداشت كار و مقررات قانون كار بنا به گزارش بازرس کار
2. افزايش آمار حوادث در كارگاه مربوطه بنا به گزارش بازرس کار و يا ساير مراجع
3. عدم استفاده از وسايل و تجهيزات حفاظت فردي متناسب با نوع كار در تمامي مراحل فعاليت
تعليق:
در صورت عدم ارائه تصوير قرارداد/پيمان جديد،تائيد صلاحيت ايمني پيمانكار به مدت 6 ماه به حالت تعليق درميآيد.
توجه:
الف) پيمانكار مكلف است حداكثر 2ماه قبل از انقضاي مدت اعتبار گواهينامه تائيد صلاحيت ايمني، نسبت به تحويل مدارك مورد نيازجهت تمديد آن اقدام نمايد.
ب) اخذ گواهينامه تاييد صلاحيت ايمني پيمانكار، رافع مسؤوليتهاي نامبرده در قبال سيستمهاي كار نبوده و پيمانكار مكلف است در همه حال نسبت به رعايت قوانين، مقررات، آييننامهها و دستورالعملهاي ايمني مصوبات شوراي عالي حفاظت فني و ساير قوانين و مقررات جاري كشور اقدام نمايد.