آييننامه بررسي سوانح وحوادث هوايي (غيرنظامي)
ماده1ـ در اين آييننامه اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به كار ميروند:
الف) سازمان: سازمان هواپيمايي كشوري.
ب) وسيله پرنده: وسيلهاي است كه بتواند در نتيجه عكسالعمل هوا به جز عكسالعمل هوا در برابر سطح زمين، خود را در هوا نگاهدارد.
پ) سانحه: براي وسايل پرنده با سرنشين رويداد ناشي از عمليات وسايل پرنده در فاصله زماني ورود اولين فرد به وسيله پرنده به منظور پرواز تا پياده شدن آخرين فرد از آن و براي وسايل پرنده بدون سرنشين در فاصله زماني كه وسيله پرنده آماده حركت به قصد پرواز باشد تا زماني كه وسيله پرنده (در انتهاي پرواز) متوقف ميشود و سـيستم پيشرانش اصلي خامـوش ميگردد، مشروط به وقوع يك يا چنـد مورد از موارد زير:
. فردي در هنگام حضور در وسيله پرنده يا در بيرون از آن در اثر برخورد مستقيم به هر قسمت از وسيله پرنده از جمله اجزاي جداشده از آن و يا در اثر قرارگرفتن در معرض مستقيم گاز خروجي موتور جت وسيله پرنده دچار آسيب منتهي به مرگ شده يا متحمل آسيب جدي بدني شود.
تبصره1ـ در صورتي كه آسيب منتهي به مرگ يا آسيب جدي بدني ناشي از علل طبيعي (مانند سكته قلبي)، خودكشي، كشته شدن فرد توسط فرد ديگري و يا صدماتي كه به مسافرين غيرمجازي كه خارج از منطقهاي كه بطور معمول مسافران و خدمه پرواز در آن جاي ميگيرند پنهان شده است، باشد از شمول تعريف سانحه مستثني ميباشد.
تبصره2ـ آسيب منتهي به مرگ آسيبي است كه در آن فرد آسيب ديده در فاصله زماني (30) روز پس از سانحه فوت نمايد.
2. وسيله پرنده متحمل صدمه شود يا دچار خرابي سازهاي گردد به گونهاي كه بر استحكام سازه، كارآيي و يا خصوصيات پروازي وسيله پرنده تأثير گذاشته و به طور معمول نياز به انجام تعميرات عمده (ضميمه «13» (major repair)) و يا تعويض قطعات متأثر از رويداد بر روي وسيله پرنده داشته باشد.
تبصره ـ در صورتي كه خرابي و صدمه محدود به موتور، پوشش موتور و يا متعلقات آن باشد و يا صدمه محدود به ملخها، نوك بالها، آنتنها، لاستيكها، ترمزها، سطوح پوششي موثر در كاهش نيروي پسا، فرورفتگي و يا سوراخ جزيي در پوسته وسيله پرنده باشد از شمول تعريف سانحه مستثني ميباشد.
3. وسيله پرنده ناپديد گردد و يا به طور كامل غيرقابل دسترسي گردد.
تبصره ـ زماني وسيله پرنده ناپديد شده محسوب ميشود كه عمليات جستجو خاتمه پيدا كرده اما هنوز لاشه وسيله پرنده پيدا نشده است.
ت) حادثه: وقوع هر نوع رويدادي به غير از سانحه در رابطه با عمليات وسايل پرنده
ت) حادثه: وقوع هر نوع رويدادي به غير از سانحه در رابطه با عمليات وسايل پرنده كه در ايمني عمليات پرواز اثر داشته و يا بتواند اثر داشته باشد.
ث) حادثه شديد: حادثهاي كه وضعيت آن بيانگر يك سانحه قريبالوقوع ميباشد.
تبصره1ـ تشخيص سانحه با حادثه شديد صرفاً با توجه به نتيجه آنها توسط سازمان مشخص ميشود.
تبصره2ـ نمونههاي حادثه شديد در ضميمه (13) پيمان ذكر گرديده است.
ج) بررسي سـانحه يا حادثه: فرآيندي كه به منـظور پيشگيري از وقوع سوانح و حوادث انجام ميگيـرد و شامل جمعآوري و تـجزيه و تحليل اطلاعات بدست آمده، نتيـجهگيري و تعـيين علل سانـحه و حادثـه و در صـورت لزوم ارايـه توصيـههاي ايمني ميشود.
چ) نـماينده رسمي ذيصلاح: شخصي كه از سوي يك كشور تعيين ميشود تا در فرآيند بررسي سانحه كه توسط كشور محل واقعه انجام ميشود شركت نمايد. اين شخص بر اساس صلاحيـتهاي لازم از سوي مرجع ذيصلاح بررسي سوانح انتخاب ميشود.
ح) مشاور: شخصي كه از سوي يك كشور تعيين ميشود تا به منظور كمك و همفكري در معيت نماينده رسمي ذيصلاح در فرآيند بررسي سانحه شركت نمايد. ايـن شخص بر اساس صلاحيتهاي لازم از سوي مرجع ذيصلاح بررسي سوانح انتخاب ميشود.
خ) دستگاه ثبت و ضبط پروازي: هر نوع وسيله ثبت و يا ضبطكننده كه به منظور تكميل بررسي سوانح و حوادث در وسيله پرنده نصب ميشود.
د) مسئول بررسي: شخص يا كميتهاي با انتخاب سازمان كه مسئوليت سازماندهي، هدايت و كنترل بررسي سانحه يا حادثه به عهده او گذارده ميشود.
ذ) حداكثر جرم: حداكثر جرم گواهي شده برخاست وسيله پرنده.
ر) بهرهبردار: شخص حقيقي يا حقوقي كه با واسطه يا بيواسطه امور مربوط بهعمليات پرواز وسيله پرنده را به عهده دارد.
ز) گزارش مقدماتي: گزارشي كه توسط مسئول بررسي به منظور ابلاغ و انتشار فوري اطلاعات بدست آمده در مراحل اوليه بررسي سانحه تهيه ميشود.
اطلاعات بدست آمده در مراحل اوليه بررسي سانحه تهيه ميشود.
ژ) گزارش تكميلي: گزارشي كه براساس الزامات فصل هفتم ضميمه (13) پيمان شيكاگو و مطابق با الگوي ايكائو، توسط سازمان تهيه و به ايكائو ارسال ميشود.
س) گزارش نهايي: گزارشي كه پس از اتمام مراحل بررسي سانحه توسط سازمان براساس استانداردهاي فصل (6) ضميمه (13) پيمان شيكاگو تهيه ميشود.
ش) توصيه ايمني: پيشنهادي كه از طرف مقام ذيصلاح كشور عهدهدار بررسي سوانح و براساس اطلاعات بدست آمده از بررسيهاي انجام شده، به منظور پيشگيري از بروز سوانح و حوادث ارايه ميگردد.
ص) آسيب جدي بدني: جراحتي كه به شخصي بر اثر سانحه وارد شده و موجب وقوع يك يا چند مورد از موارد زير ميگردد:
1. بستري شدن شخص به مدت بيش از چهل وهشت ساعت در فاصله زماني هفت روز اول بعد از ورود جراحت.
2. شكستگي استخوان (به جز شكستگي انگشتان دست و پا و يا استخوان بيني).
3. خونريزي شديد، آسيب به عصب، عضله و يا زردپي.
4. آسيب ديدن اعضاي داخلي بدن.
5. سوختگي بدن از نوع دو و سه و يا هر نوع سوختگي بيش از پنج درصد.
6. ورود صدمات ناشي از آلوده شدن به مواد عفوني و تشعشعات راديواكتيو.
ض) كشورطراح: كشوري كه داراي صلاحيت قانوني نسبت به سازمان مسئول طراحي نوع وسيله پرنده ميباشد.
ط) كشور سازنده: كشوري كه داراي صلاحيت قانوني نسبت به سازمان مسئول مونتاژ نهايي وسيله پرنده ميباشد.
ظ) كشور محل واقعه: كشوري كه در قلمرو تحت حاكميت آن سانحه و يا حادثه بهوقوع ميپيوندد.
ع) كشور بهـرهبردار: كشوري كه محل اصلي فعاليت تجاري بهرهبردار در آن واقع شده و يا اگر چنـين محلي وجود ندارد، محل سكونت دايمي بهرهبردار در آن واقع شده باشد.
غ) كشور محل ثبت: كشوري كه وسيله پرنده در آنجا به ثبت رسيده باشد.
ف) برنامه جامع ايمني هوانوردي كشوري: مجموعه ضوابط و فعاليتهايي كه بهمنظور ارتقاي ايمني هوانوردي كشور توسط سازمان تهيه، ابلاغ و اجراء خواهد شد.
ماده2ـ هدف از بررسي سوانح و حوادث هوايي صرفاً پيشـگيري از وقـوع سوانح و حوادث مشابه ميباشد و منظور از اين اقدامات سرزنش و يا مقصر شناختن اشخاص نيست.
ماده3ـ سازمان، مرجع بررسي سوانح و حوادث هوايي غيرنظامي در قلمرو جمهوري اسلامي ايران ميباشد و همكاري دستگاههاي ذيربط در حين بررسي سوانح و حوادث توسط سازمان الزامي است.
ماده4ـ سازمان موظف است چنانچه وسيله پرندهاي در داخل قلمرو كشور جمهوري اسلامي ايران دچار سانحه يا حادثه شديد گردد، در حداقل زمان ممكن و از طريق سريعترين وسيله ارتباطي در دسترس، خبر وقوع سانحه يا حادثه را در قالب اطلاعيه (notification) به كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده و در صورتي كه حداكثر جرم وسيله پرنده بيش از (2250) كيلوگرم باشد به ايكائو نيز اعلام نمايد.
ماده5 ـ اطلاعيه موضوع ماده (4) اين آييننامه بايد حاوي موارد زير بوده و به زبان انگليسي تهيه و ارسال گردد:
الف) تعيين نوع رويداد براساس فرم مربوط.
ب) كارخانه سازنده، مدل، تابعيت، علامت ثبت و تابعيت و شماره سريال ساخت وسيله پرنده.
پ) نام مالك، بهرهبردار، نام كشور اجارهكننده وسيله پرنده.
ت) نام سرخلبان و تابعيت خدمه پروازي و مسافران.
ث) تاريخ و زمان وقوع سانحه و يا حادثه شديد.
ج) آخرين مبدأ و مقصد پرواز وسيله پرنده.
چ) موقعيت جغرافيايي محل سانحه يا حادثه شديد با ذكر مشخصات طول و عرض جغرافيايي.
ح) تعداد خدمه و مسافر، تعداد كشتهشدگان و آسيبديدگان داخل وسيله پرنده و همچنين ساير اشخاص كشته شده يا آسيبديده خارج از وسيله پرنده.
خ) شرح سانحه يا حادثه شديد و ميزان صدمات وارده به وسيله پرنده.
د) تعيين اينكه تا چه مرحلهاي سانحه يا حادثه توسط ايران بررسي و يا به كشور ديگر واگذار شود.
ذ) مشخصات مقام اصلي تعيينكننده مسئول بررسي و نحوه برقراري ارتباط با مشاراليه و مسئول بررسي در هر زمان.
ر) مشخصات و خصوصيات فيزيكي محل سانحه و يا حادثه مانند مشكلات دسترسي به محل سانحه و يا الزامات مورد نياز براي دسترسي به محل وقوع رويداد.
ز) اطلاعات مربوط به وجود و توصيف كالاهاي خطرناك داخل وسيله پرنده.
ماده6 ـ در صورتي كه حادثهاي شديد براي يك وسيله پرنده ايراني و يا وسيله پرندهاي كه بهرهبردار آن ايراني است در قلمرو كشور ديگري اتفاق بيفتد و كشور محل واقعـه متوجه نشود، سازمان موظف است به كشورهاي طراح، سازنده و محل واقعه و در مواردي كه وسيله پرنده ثبت كشور ديگري است به كشور محل ثبت، وقوع حادثه شديد را اطلاع دهد.
ماده7ـ در صورتي كه سانحه براي وسيله پرندهاي كه ايران به عنوان كشور محل ثبت، بهرهبردار، طراح يا سازنده آن ميباشد، در خارج از قلمرو كشور ايران رخ دهد، سازمان بايد نماينده رسمي ذيصلاح و مشاور يا مشاوران را جهت شركت در مراحل بررسي سانحه به كشور محل واقعه معرفي و اعزام نمايد.
تبصره ـ سازمان در خصوص حوادث نيز ميتواند نماينده رسمي ذيصلاح و مشاور يا مشاوران معرفي و اعزام نمايد.
ماده8 ـ مراحل بررسي سانحه يا حادثه به ترتيب جمعآوري، نگهداري و تجزيه و تحليل اطلاعات در دسترس، تعيين علت يا علل وقوع سانحه يا حادثه در صورت امكان، صدور توصيههاي ايمني در صورت نياز و تكميل گزارش نهايي ميباشد.
ماده9ـ بررسي سوانح و حوادث هوايي توسط مجموعهاي متشكل از كارشناسان و متخصصان مربوط در (11) گروه با عناوين زير با نظارت و مديريت مسئول بررسي انجام ميپذيرد:
الف) گروه عمليات پرواز
ب) گروه هواشناسي
پ) گروه مراقبت پرواز
ت) گروه شاهدان عيني
ث) گروه دستگاههاي ثبت و ضبط پروازي
ج) گروه سازه
چ) گروه موتور
ح) گروه سيستمهاي وسيله پرنده
خ) گروه اسناد و مدارك وسيله پرنده
د) گروه عوامل انساني
ذ) گروه تجسس و نجات و آتشنشاني
تبصره ـ تعداد گروهها و اعضاي آن با توجه به چگونگي و وسعت و نوع رويداد توسط مسئول بررسي تعيين ميگردد.
ماده10ـ به منظور حصول اطمينان از انجام بدون تأخير، دقيق و كامل آزمايشات توسط اعضاي مجاز كارگروه بررسي سانحه موضوع ماده (9) اين آييننامه بايد مسئول بررسي و يا به تشخيص وي ساير اعضاي كارگروه بررسي با اختيار تام به صحنه سانحه، لاشه وسيله پرنده و تمام بقاياي مربوط از قبيل اطلاعات ثبت و ضبط شده پروازي و تمام اطلاعات و مكالمات ضبط شده مراقبت پرواز و كليه مستندات مربوط دسترسي و بر آنها كنترل داشته باشد.
تبصره1ـ سازمان ميتواند بنا به تشخيص خود در موارد مقتضي اطلاعات مربوط به سانحه را منتشر نمايد.
تبصره2ـ كارگروه بررسي سانحه موضوع ماده (9) اين آييننامه ميتواند بدون هيچ محدوديتي با رعايت قوانين و مقررات مربوط اظهارات شهود را اخذ و حسب مورد بهرهبرداري نمايد.
ماده11ـ با شروع فرآيند بررسي سانحه يا حادثه، مسئول بررسي بايد با اختيار تام اعضاي گروههاي موضوع ماده (9) اين آييننامه را انتخاب نموده و بدون هيچ محدوديتي ضمن رعايت قوانين و مقررات مربوط با جمعآوري اطلاعات و مدارك مربوط و در صورت لزوم ارسال قطعات به آزمايشگاهها و مؤسسات معتبر داخلي و يا خارجي و تجـزيه و تحليل اطلاعات بدسـت آمده از دسـتگاههاي ثبت و ضبط پروازي و ساير مستندات مربوط، عـلل و عوامل وقوع سانحه را تعييـن و در صـورت لزوم ضمن ارايه توصيههاي ايمني، گزارشهاي مربوط را تهيه و از طريق رييس سازمان به مبادي ذيربط ارسال نمايد.
ماده12ـ براي بازخواني اطلاعات دستگاههاي ثبت و ضبط پروازي با تشخيص سازمان ميتوان از امكانات و تجهيزات ساير كشورها استفاده نمود.
ماده13ـ در صورتي كه سانحه منجر به فوت شود بايد اقدامات پزشكي لازم توسـط مرجع پزشكي ذيصلاح كشـور معمول و گزارش مربوط ضميمه پرونده سانحه شود.
ماده14ـ در صورت طرح دعـاوي مربوط به سانحه و يا حادثه هوايي، سازمان بايد به عنوان مرجع بررسي، ضمن همكاري با مقامات قضايي ذيربط، زمينه دسترسي مرجع قضايي را به اطلاعات مربوط فراهم نمايد.
تبصره ـ اجراي مفاد اين ماده نبايد خللي در روند بررسي سانحه يا حادثه توسط سازمان ايجاد نمايد.
ماده15ـ در هر مرحله از عمليات بررسي سانحه يا حادثه، سازمان بايد توصيههاي ايمني لازم را به مقامات مربوط در داخل و خارج كشور صادر نمايد.
ماده16ـ در صورتي كه توصيههاي ايمني از ساير كشورها به ايران ارسال شود سازمـان ضمـن بررسي موضـوع و انجام اقـدامات لازم نتيجه را به كشـورهاي مربوط اعلام مينمايد.
ماده17ـ كليه واحدهاي مطلع از وقوع سوانح و حوادث از قبيل مراقبت پرواز، ايمني زميني فرودگاه، شركتهاي هواپيمايي و فرودگاهي ذيربط، بخش عمليات پروازي و هماهنگي پرواز، شركتهاي خدمات فرودگاهي، مراكز آموزش هوانوردي و مراكز توليد، تعمير و نگهداري وسايل پرنده بايد مطابق دستورالعمل مصوب سازمان خبر وقوع سانحه يا حادثه را بلافاصله به سازمان اطلاع دهند.
ماده18ـ در صورت بروز سانحه يا حادثه يا درخواست سازمان، بالاترين مقام فرودگاه مربوط، شركت فرودگاههاي كشور و كليه شركتهاي ارايه دهنده خدمات ناوبري هوايي موظفند رأساً به طور جداگانه ظرف (24) ساعت تمامي مدارك و شواهد از قبيل متن پياده شده نوار مكالمات به همراه يك نسخه از نوار مكالمات، گزارش كارشنـاسي موضوع، گزارش مسئولين عملياتي و فرودگاهي و ساير موارد و مستندات مورد درخواست سازمان را به طور مستقيم به سازمان ارسال نمايند.
ماده19ـ حراست از صحنه سانحه به منظور جلوگيري از جابجايي، آسيبديدن، دستكاري، از بين رفتن و مفقود شدن قطعات و لاشه وسيله پرنده و اشياي به جاي مانده با هماهنگي سازمان به عهده نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران ميباشد.
ماده20ـ مراقبت، ثبت و صورتبرداري از اسناد و مدارك و شواهد سانحه از جمله دستگاههاي ثبت و ضبط پروازي توسط مسئول بررسي انجام ميشود.
تبصره1ـ در مواقعي كه قطعات يا لاشه وسيله پرندهاي سد معبر و امدادرساني را مختل نمايد جابجايي قطعات با اطلاع و هماهنگي سازمان مجاز خواهد بود.
تبصره2ـ در موارد زير با هماهنگي مسئول بررسي، جابجاكردن قطعات و بقاياي وسيله پرنده به شرط آنكه محل اوليه با رنگ يا ماده رنگي يا عكسبرداري مشخص گردد، مجاز خواهد بود:
الف) جمعآوري محمولات پستي و اثاثيه و لوازم شخصي سرنشينان.
ب) برداشت و نگهداري دستگاههاي ثبت و ضبط پـروازي و اسناد موجود در وسيله پرنده.
ماده21 ـ در صورتي كه سانحهاي در داخل قلمرو كشور رخ دهد، هريك از كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده ميتوانند تقاضاي خود را مبني بر اعزام نماينده رسمي ذيصلاح و مشاور يا مشاوران منتخب جهت شركت در مراحل بررسي كتباً و رسماً به سازمان اعلام نمايند. ساير كشورها نيز بنا به تقاضاي سازمان بايد نمايندگان خود را اعزام نمايند.
ماده22ـ سازمان پس از دريافت تقاضاي رسمي كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده تسهيلات اداري مربوط را جهت حضور نمايندگان معرفيشده فراهم ميآورد.
ماده23ـ نمايندگان رسمي معرفيشده كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده و نمايندگان ساير كشورهايي كه بنا به تقاضاي سازمان اعزام ميشوند، بايد تحـتنظر مسئول بررسي در مراحل مختلف عمليات بررسي سانحه به شرح زير شركت نمايند:
الف) بازديد محل وقوع سانحه.
ب) انجام آزمايشهاي لازم از لاشه وسيله پرنده.
پ) دسترسي به اطلاعات بدستآمده از اظهارات شاهدان عيني و ارايه پيشنهادات مربوط به سانحه.
ت) دسترسي كامل به مدارك مربوط در اسرع وقت.
ث) گرفتن تصوير از مدارك فني مربوط به سانحه.
ج) شركت در بازخواني اطلاعات ثبت و ضبط شده.
چ) شركت در بررسيهاي جانبي مربوط به آزمايش قطعات، سابقه فني، تست و شبيهسازي.
ح) شركت در جلسات بررسي سانحه و كنكاش در رابطه با تجزيه و تحليلها، يافتهها، علل و توصيههاي ايمني.
خ) ارايه نقطه نظرات مختلف در بررسي سانحه.
تبصره ـ نحـوه مشاركت نمايندگان كشورها تابع مقررات و ضوابط كشور ايران ميباشد.
ماده24ـ سازمان پس از دريافت تقاضاي رسمي كشورهايي كه اتباع آنها در سانحه كـشته و يا متحمل آسيـب جدي بدني ميشوند و تقاضاي اعزام كارشناسان متخصص براي بررسي موضوع را دارند، تسهيلات اداري مربوط را فراهم مينمايد. اين كارشناسان ميتوانند:
الف) از محل وقوع سانحه بازديد نمايند.
ب) به اطلاعات مربوط دسترسي داشته باشند.
پ) در شناسايي قربانيان سانحه شركت كنند.
ت) در تحقيق از مسافران بازماندهاي كه جزء اتباع كشور مربوط ميباشند همكاري و مساعدت نمايند.
ث) يك نسخه از گزارش نهايي سانحه را دريافت نمايند.
ماده25ـ در صورتي كه يكي از اتباع ايراني در سانحهاي هوايي در يك كشور عضو پيمان شيكاگو كشته يا متحمل آسيب جدي بدني شده باشد، سازمان بايد كارشناسان مربوط را جهت بررسي موضوع به آن كشور معرفي و تسهيلات اداري مربوط براي اعزام آنها را فراهم نمايد. اين كارشناسان بايد:
الف) از محل وقوع سانحه بازديد نمايند.
ب) به اطلاعات واقعي دسترسي پيدا كنند.
پ) در شناسايي قربانيان سانحه شركت نمايند.
ت) در تحقيق از مسافران بازماندهاي كه تابعيت ايراني دارند همكاري و مساعدت نمايند.
ث) يك نسخه از گزارش نهايي سانحه را دريافت نمايند.
ماده26ـ سازمان پس از پايان مراحل بررسي سانحه يا حادثه و پس از طي تشريفات مالي و اداري لازم، لاشه وسيله پرنده را تحويل نمايندگان معتبر ذيربط خواهدداد.
ماده27ـ سازمان موظف است گزارشها و اطلاعات مربوط به سوانح، حوادث، فعاليتها و وضعيتهاي مخاطرهآميز و همچنين گزارشهاي داوطلبانه (موضوع ماده 32) را مستقلاً مورد تجزيه و تحليل قرار دهد و مطابق نتايج آن نسبت به صدور بخشنامههاي ايمني و اتخاذ تدابير پيشگيرانه اقدام نمايد. اشخاص حقيقي و حقوقي مكلف به رعايت بخشنامهها و موارد ابلاغ شده توسط سازمان ميباشند.
ماده28ـ گزارشهاي نهايي مربوط به سوانح و حوادث و مدارك و اسناد مربوط بايد در سازمان نگهداري شده و در صورت لزوم مورد بهرهبرداري قرارگيرند. سازمان بايد از اطلاعات مربوط به سوانح و حوادث حفاظت كند و از افشاي آن براي مقاصدي غير از بررسي سوانح و حوادث جلوگيري نمايد.
تبصره ـ چنانچه پس از اتمام بررسي سانحه يا حادثه و تنظيم گزارش نهايي، دلايل و مستندات جديدي بدست آيد كه در نتيجه گزارش موثر باشد بنا به تشخيص سازمان مجدداً پرونده سانحه مورد بررسي قرار گرفته و اصلاحات احتمالي در گزارش نهايي به اطلاع مبادي ذيربط خواهد رسيد.
ماده29ـ سازمان بايد گزارشهاي مربوط را به طور جداگانه تهيه و با رعايت قوانين و مقررات ضميمه (13) پيمان شيكاگو به كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده و سازمان ايكائو ارسال نمايد.
تبصره ـ نحوه تهيه و ارسال گزارشهاي موضوع اين ماده طبق دستورالعملي خواهد بود كه توسط سازمان تدوين و به مورد اجرا گذاشته ميشود.
ماده30ـ در صورت وقوع سانحه در ايران، سازمان در تهيه گزارش نهايي موارد زير را رعايت نمايد:
الف) پيشنويس گزارش نهايي را به طور جداگانه به كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده ارسال نمايد.
ب) در صورتي كه كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده نظرات خود در خصوص پيشنويس گزارش نهايي را ظرف (60) روز از ارسال پيشنويس به سازمان ارايه نمايند، سازمان بايد ضمن بررسي نظرات ياد شده، آنها را به تشخيص خود به متن نهايي اضافه نموده يا به پيوست گزارش نهايي الصاق نمايد.
ماده31ـ گزارش نهايي سانحه هوايي طي (12) ماه پس از وقوع سانحه تهيه و به كشورهاي محل ثبت، بهرهبردار، طراح و سازنده وسيله پرنده و كشورهايي كه اتباعشان در سانحه آسيبديدهاند و كشورهايي كه در روند بررسي سانحه حضور داشتهاند يا به انجام آن كمك كردهاند ارسال ميشود. در صورتي كه تهيه گزارش مذكور در طي اين مدت امكانپذير نباشد سازمان بايد گزارش موقتي مشتمل بر مراحل انجام گرفته در طي بررسي سانحه و توصيههاي ايمني را در سالگرد سانحه تهيه و ارايه نمايد.
تبصره1ـ چنانچه حداكثر جرم وسيله پرنده سانحه ديده بيش از (5700) كيلوگرم باشد بايد يك نسخه از گزارش نهايي توسط سازمان به ايكائو ارسال گردد.
تبصره2ـ در صورت تقـاضاي سازمانهاي بيمه، شركتها و موسسات داخلي و خارجـي براي دريافـت نسـخهاي از گزارش نهـايي سانحه، بايد تقاضـاي مربوط به سازمان ارسال تا پس از بررسيهاي لازم و به تشخيص سازمان اقدام لازم در مورد آنها معمول گردد.
تبصره3ـ سازمان بايد داراي يك سامانه براي جمعآوري و تجزيه و تحليل گزارشها و اطلاعات به شرح زير باشد:
الف) قابليت جمعآوري گزارشها و اطلاعات مربوط به سوانح و حوادث را داشته باشد تا از طريق آن اطلاعات مربوط به نقاط و مراحل پرخطر جمعآوري شود.
ب) قابليت جمعآوري گزارشها و اطلاعات مرتبط با فعاليتها و وضعيتهاي مخاطرهآميز مربوط به ايمني هوانوردي را داشته باشد. كليه بخشهاي ذيربط از قبيل شركتهاي هواپيمايي، فرودگاهها، مراكز طراحي و ساخت و تعمير و نگهداري وسايل پرنده و قطعات آن، شركت فرودگاههاي كشور، شركتهاي ارايهدهنده خدمات فرودگاهي، شركتهاي ارايهدهنده خدمات ناوبري، بخشهاي عمليات هوانوردي و فرودگاهي و ايمني زميني و مراقبت پرواز، بخشهاي نصب و راهاندازي و تعمير و نگهداري و چك پروازي و بازرسي سامانههاي ناوبري هوايي، مراكز آموزشي هوانوردي، بخشهاي خدمات فرودگاهي و هندليـنگ و سوخترساني و خـدمات زميني و ساير بخشهاي مربوط مكلفند گزارشها و اطلاعات موضوع اين ماده را براسـاس دستورالعمل مصوب سازمان اعلام نمايند.
پ) قابليت دريافت گزارشهاي داوطلبانه و بدون نام را داشته باشد تا از طريق آن افراد بتوانند بدون ترس از عواقب، گزارشهاي مرتبط با ايمني هوانوردي را براي بررسي به سازمان ارسال نمايند.
ماده33ـ سازمان مسئول تهيه و اجراي برنامه جامع ايمني هوانوردي كشوري ميباشد. كليه بخشهاي صنعت هوانوردي موضوع اين آييننامه از قبيل شركتهاي هواپيمايي، فرودگاهها، مراكز طراحي و ساخت و تعمير و نگهداري وسايل پرنده و قطعات آن، شركت فرودگاههاي كشور، شركتهاي ارايه دهنده خدمات فرودگاهي، شركتهاي ارايهدهنده خدمات ناوبري، بخشهاي عمليات هوانوردي و فرودگاهي و ايمني زميني و مراقبت پرواز، بخشهاي نصب و راهاندازي و تعمير و نگهداري و چك پروازي و بازرسي سامانههاي ناوبري هوايي، مراكز آموزشي هوانوردي، بخشهاي خدمات فرودگاهي و هندلينگ و سوخترساني و خدمات زميني و ساير بخشهاي مربوط مكلفند از اين برنامه تبعيت كنند.
ماده34ـ سازمان موظف است با استفاده از ظرفيتهاي قانوني حمايتهاي لازم را براي حفظ امنيت فردي، حرفهاي، شغلي و اجتماعي گزارشدهنده به عمل آورد.
ماده35ـ به مـنظور پيشگيري از وقوع سـوانح آتي، اجراي دستورات ايمني صـادره از سوي سازمان توسـط متصـديان حمل و نـقل هوايي و نـهادهاي ذيـربط ضروري است.
معاون اول رييس جمهور ـ محمدرضا رحيمي
به نقل از شماره 19546 مورخ 26/1/1391 روزنامه رسمی