مستندات قانوني:
به استناد مصوبه پانصدوسومين جلسه شوراي عالي انقلاب فرهنگي مورخ ۵/۶/۱۳۸۱، بند ۳ و تبصره ۱۱ بند ۵ آييننامه ارزشيابي صلاحيت علمي خبرگان بدون مدرک دانشگاهي در زمينه طب سنتي ايران از بخش ۵ سند توسعه طب سنتي (مصوبه ۲۸/۴/۱۳۹۲) هيأت محترم وزيران که براساس سند چشمانداز بيست ساله ايران ۱۴۰۴ بهتصويب رسيده و نيز بند «ه» ماده ۲۱ و بند «ه» ماده ۳۴ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران، نقشه جامع علمي سلامت کشور، نقشه تحول نظام سلامت مورخ ۲۶/۱/۱۳۹۱ ابلاغي توسط هيأت محترم وزيران، سياستهاي کلان نظام در حوزه سلامت در افق چشمانداز ايران ۱۴۰۴ و تبصره ۳ ماده ۲ دستورالعمل اجرايي ارائه خدمات طب سنتي مصوب وزارت مورخ ۴/۴/۱۳۹۱، به منظور ساماندهي و تعيين ضوابط فعاليت خبرگان بدون مدرک اين آييننامه در ۹ ماده و ۱۰ تبصره تدوين گرديده است.
ماده۱ـ تعاريف:
در اين دستورالعمل اصطلاحات ذيل در معاني مشروحه بکار ميرود:
سند: سند توسعه طب سنتي ايراني ـ اسلامي
وزارت متبوع: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي
کميسيون: کميسيون تعيين صلاحيت علمي خبرگان بدون مدرک دانشگاهي
کميته: کميته تخصصي کارشناسي
خبرگان: خبرگان بدون مدرک دانشگاهي
ماده۲ـ اعضاء کميسيون:
اعضاء کميسيون عبارتند از:
۱ـ معاون طب سنتي وزارت متبوع،
۲ـ معاون درمان وزارت متبوع،
۳ـ معاون آموزشي وزارت متبوع،
۴ـ معاون تحقيقات و فناوري وزارت متبوع ،
۵ ـ رئيس سازمان غذا و دارو
۶ ـ رئيس دانشکده طب سنتي دانشگاه علوم پزشکي تهران (يا يکي از رؤساي ساير دانشکدههاي طب سنتي)، به انتخاب وزير بهداشت درمان و آموزش پزشکي
۷ـ پنج نفر از صاحبنظران و متخصصان طب يا داروسازي سنتي با انتخاب شورايعالي طب سنتي ايران
تبصره ـ رياست کميسيون با معاون طب سنتي ايراني اسلامي است و دبير کميسيون، مدير کل نظارت و اعتبار بخشي معاونت ميباشد.
ماده۳ـ نحوه تصميمگيري
جلسات کميسيون با حضور حداقل ۸ نفر از اعضاء رسميت خواهد داشت و کليه مصوبات و تصميمات کميسيون با رأي مثبت ۷ نفر از حضار لازمالاجراست.
ماده۴ـ شرح وظايف کميسيون:
وظايف کميسيون به شرح ذيل است:
۱ـ۴ـ تعيين و اعلام:
ـ ضوابط و شرايط لازم احراز خبرگي متقاضيان
ـ نوع مجوز صادره براي خبرگان
ـ مدت اعتبار مجوزهاي صادرشده براي خبرگان
ـ اعضاي ممتحنه
ـ ضوابط تمديد مجوز ارائه خدمات سلامت خبرگان
ـ نحوه برگزاري و زمانبندي آزمونهاي کتبي، شفاهي و مصاحبه
ـ اعضاي کميته کارشناسي طب سنتي و طب مکمل
ـ صلاحيت خبرگان طب مکمل
۲ـ۴ـ بررسي مدارک و احراز صلاحيت خبرگان
۳ـ۴ـ ارائه نظرات مشورتي درخصوص تعرفه ارائه خدمات سلامت توسط خبرگان
۴ـ۴ـ بررسي پروندههاي ارجاعي از کميته طب مکمل
ماده۵ ـ زمان تشکيل کميسيون:
جلسات کميسيون به دعوت رئيس کميسيون، حداقل ماهي يکبار تشکيل ميگردد، مگر آنکه به تشخيص رئيس کميسيون موجبي براي تشکيل آن نباشد.
ماده۶ ـ ردهبندي خبرگان:
خبرگان به گروههاي ذيل تقسيم ميشوند:
الف ـ خبرگان طب مکمل: در حوزه طب مکمل يک کميته کارشناسي مستقل تشکيل گرديده و دستورالعمل اجرائي نحوه ارزيابي خبرگان در حوزه طب مکمل را تهيه نموده و جهت تصويب نهايي به کميسيون تعيين صلاحيت علمي خبرگان بدون مدرک دانشگاهي ارائه ميدهند. همچنين مدارک متقاضيان حوزه طب مکمل با بررسيهاي کارشناسي و تعيين سطح و حوزه فعاليت آنها جهت بررسي نهايي به کميسيون ارجاع ميشود.
ب ـ خبرگان طب سنتي
با توجه به بند ۳ و تبصره ۱۱ آييننامه ارزشيابي صلاحيت علمي خبرگان سند مصوب هيأت وزيران، کليه خبرگان در «۹» سطح زير ردهبندي ميشوند:
۱ـ حکيم
به کسي گفته ميشود که ضمن داشتن دانش، نگرش و مهارت کافي در علوم پايه (علوم چهاردهگانه مندرج در کتاب خلاصهالحکمه) در پزشکي ايراني نيز داراي قوه استنباط باشد.
۲ـ حکيميار خبير
به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان کليه بيماريهاي مندرج در بند ۳ـ۱ تا ۳ـ۱۴ خبره است.
۳ـ حکيميار
حکيميار با توجه به ميزان اطلاعات نظري و عملي بسته به مورد به سطوح زير ردهبندي ميشوند:
۳ـ۱ـ حکيميار گوارش: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي داخلي خبره است.
۳ـ۲ـ حکيميار زنان: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي زنان خبره است.
۳ـ۳ـ حکيميار اطفال: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي اطفال خبره است.
۳ـ۴ـ حکيميار مغز و اعصاب: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي مغز و اعصاب خبره است.
۳ـ ۵ ـ حکيميار پوست، مو و زيبايي: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي پوست، مو و زيبايي خبره است.
۳ـ۶ ـ حکيميار غدد: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي غدد خبره است.
۳ـ۷ـ حکيميار قلب و تنفس: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي قلب و تنفس خبره است.
۳ـ ۸ ـ حکيميار باهيه: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي باهيه خبره است.
۳ـ۹ـ حکيميار حلق، دهان و دندان: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي حلق، دهان و دندان خبره است.
۳ـ۱۰ـ حکيميار استخوان و مفاصل: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي استخوان و مفاصل خبره است.
۳ ـ۱۱ـ حکيميار عفوني: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي عفوني خبره است.
۳ـ۱۲ـ حکيميار تغذيه: به فردي اطلاق ميشود که در امر تغذيه بيماريها خبره است.
۳ـ۱۳ـ حکيميار ورزش: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي ورزش خبره است.
۳ـ۱۴ـ حکيميار بيماريهاي نوپديد: به فردي اطلاق ميشود که در شناخت و درمان بيماريهاي نوپديد خبره است.
تبصره۱ـ تفاوت سطوح حکيم، حکيميار خبير و حکيميار به مثابه استاد، دانشيار و استاديار است.
تبصره۲ـ در صورتي که حکيمياري در ساير حوزههايي که ذکر نشده است خبره باشد، عنوان مربوطه را دريافت مينمايد.
تبصره۳ـ در صورتي که حکيمياري در چند حوزه داراي خبرويت باشد، ميتواند چند عنوان خبرويت را کسب نمايد.
۴ـ طبيبيار
طبيب يار به کسي اطلاق ميشود که در ارايه خدمات مراقبتهاي باليني طب سنتي ايراني ـ اسلامي اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد. طبيبيار با توجه به ميزان اطلاعات نظري و عملي بسته به مورد به سطوح زير ردهبندي ميشوند:
۴ـ۱ـ طبيبيار ممتاز: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با بندهاي ۴ـ۲ تا ۴ـ ۱۵ اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۲ـ طبيبيار مدبر: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با سته ضروريه اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۳ـ طبيبيار مدلک: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با تدليک (ماساژ) اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۴ـ طبيبيار مغمز: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با غمز (فشاردرماني) اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ ۵ ـ طبيبيار مجبر: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با خلع، وثي، وهن و جبر (شکستهبندي و ضرب ديدگي) اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۶ ـ طبيبيار مربط: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با شدالاطراف و زخمبندي اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۷ـ طبيبيار تولگير: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با تولگيري اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ ۸ ـ طبيبيار کهنگگير: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با کهنگگيري اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۹ـ طبيبيار حجام: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با حجامتاطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۱۰ـ طبيبيار فصاد: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با فصد اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۱۱ـ طبيب يار مقيء: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با قي آوردن اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۱۲ـ طبيبيار محقن: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با حقنه اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۱۳ـ طبيبيار معلق: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با الصاق علق (زالواندازي) اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۱۴ـ طبيبيار مزرق: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با آبزن و نصب قاثاطير (سوندگذاري) اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
۴ـ۱۵ـ طبيبيار مزين: به فردي اطلاق ميشود که در رابطه با تخضيب، تغمير و تقشير و زينت اطلاعات و تبحر کافي داشته باشد.
تبصره۱ـ در صورتي که طبيبياري در ساير حوزههايي که ذکر نشده است خبره باشد عنوان مربوطه را دريافت مينمايد.
تبصره۲ـ در صورتي که طبيبياري در چند حوزه داراي خبرويت باشد، ميتواند چند عنوان خبرويت را کسب نمايد.
۵ ـ دارويار خبير
به کسي اطلاق ميشود که در زمينه شناخت، ساخت و ابداع داروهاي طبيعي و صناعي اعم از داروهاي مفرده و مرکبة طب سنتي ايراني ـ اسلامي، دانش و تبحر کافي داشته باشد.
۶ ـ دارويار طبيعي
به کسي اطلاق ميشود که در رابطه با شناخت و ساخت داروهاي طبيعي (مفردات و مرکبات) دانش و تبحر کافي داشته باشد.
۷ـ دارويار صناعي
به کسي اطلاق ميشود که در رابطه با شناخت و ساخت داروهاي صناعي (کشتهجات، انواع تدابير داروهاي معدني) دانش و تبحر کافي داشته باشد.
۸ ـ عطار خبير
به کسي اطلاق ميشود که دانش و تبحر کافي در رابطه با نسخهپيچي داشته باشد.
۹ـ عشاب
به کسي گفته ميشود که در رابطه با شناخت داروها و محل رويش آنها، همچنين جمعآوري تخصصي گياهان، دانش و تبحر کافي داشته باشد.
ماده۷ـ نحوه ارزيابي خبرگان:
کليه خبرگان متقاضي تعيين صلاحيت پس از کسب شرايط و ضوابط و ارائه مدارک مندرج در سند، به نحو زير توسط کميسيون، ارزيابي و سطحبندي ميشوند.
رده
آزمون کتبي براساس متون
مصاحبه
آزمون شفاهي و عملي
مدارک
حکيم
علوم پايه ۱۴ گانه، قانون کامل
دارد
دارد
تأييديه ۱۵ سال سابقه کار عملي و ۵ سال تدريس در يکي از دانشکدههاي طب سنتي ايراني ـ اسلامي + رسالهاي در طب سنتي ايراني ـ اسلامي که حاوي نظريه يا کشف جديد در حيطه طب سنتي ايراني ـ اسلامي (مورد تأييد هيأت ممتحنه)
حکيميار خبير
قانون کامل
دارد
دارد
تأييديه ۱۰ سال سابقه کار عملي و ۳ سال تدريس در يکي از دانشکدههاي طب سنتي ايراني ـ اسلامي
حکيميار
قانون کتاب اول، دوم، پنجم و بيماريهاي مختصه
دارد
دارد
تأييديه ۱۰ سال سابقه کار عملي و ۱ سال تدريس در يکي از دانشکدههاي طب سنتي ايراني ـ اسلامي
طبيبيار ممتاز
مفرحالقلوب کامل
دارد
دارد
تأييديه ۵ سال کار عملي و اشتهار در موضوعات مربوطه
طبيبيار
مقاله اول و پنجم کتاب مفرحالقلوب
دارد
دارد
تأييديه ۳ سال کار عملي در موضوع ادعا شده
دارويار خبير
پنج مقاله اول قانونچه + مخزنالادويه+ پنج فصل تشخيص رابع و خامس کتاب تحفه حکيم مؤمن + کتاب مدخلالتعليمي رازي
دارد
دارد
تأييديه ۱۰ سال سابقه کار عملي و ۳ سال تدريس در يکي از دانشکدههاي طب سنتي ايراني ـ اسلامي
دارويار طبيعي
کتاب مخزنالادويه
دارد
دارد
تأييديه ۳ سال سابقه کار عملي و ۱ سال تدريس در يکي از دانشکدههاي طب سنتي ايراني ـ اسلامي
دارويار صناعي
دستور اول از تشخيص خامس کتاب تحفه حکيم مؤمن+ کتاب مدخل التعليمي رازي
دارد
دارد
تأييديه ۳ سال سابقه کار عملي و ۱ سال تدريس در يکي از دانشکدههاي طب سنتي ايراني ـ اسلامي
عطار خبير
آشنايي با مفردات رايج در بازار دارويي کشور براساس اطلاعات کتاب تحفه حکيم مؤمن+ آشنايي با محصولات و فرآوردههاي طب سنتي
دارد
دارد
تأييديه ۱۰ سال سابقه کار عملي
عشاب
آشنايي با مفردات + محل رويش + اصول جمعآوري و نگهداري
دارد
دارد
تأييديه ۵ سال سابقه کار عملي و اشتهار در حرفه عشابي
تبصره۱ـ طبيبياران و همچنين طبيبياران ممتاز واجد شرايط، در صورت حسن اشتهار در امور مندرج در بندهاي ۳ـ۱ تا ۳ـ ۱۵ ميتوانند با درخواست کتبي و با رأي مثبت کميسيون تعيين صلاحيت فقط در آزمون شفاهي شرکت کنند.
تبصره۲ـ آزمون شفاهي و عملي توسط هيأت ممتحنه انجام ميشود.
ماده۸ ـ حدود اختيارات خبرگان:
رده |
حدود اختيارات |
حوزه فعاليت |
حکيم |
حکيم، ميتواند در دو حوزه تدريس و درمان در کليه امور پزشکي در چهارچوب مکتب طب سنتي ايراني ـ اسلامي دخالت نمايد |
در مراکز آموزشي و درماني دانشگاهي و سلامتکدههاي مصوب طب سنتي طبق ضوابط آن مرکز |
حکيميار خبير |
حکيميار خبير، مجاز است در دو حوزه تدريس و درمان در چهارچوب مکتب طب سنتي ايراني ـ اسلامي طبق کتاب قانون يا راهنماهاي باليني مصوب وزارت متبوع عمل نمايد. |
کليه مراکز درماني تحت نظارت پزشک مسئول |
حکيميار |
حکيميار، مجاز است در دو حوزه تدريس و درمان در چهارچوب مکتب طب سنتي ايراني ـ اسلامي طبق کتاب قانون با يا راهنماهاي باليني مصوب وزارت متبوع عمل نمايد. |
کليه مراکز درماني تحت نظارت پزشک مسئول |
طبيبيار ممتاز |
طبيبيار ممتاز، ميتواند در کليه امور مندرج در بند ۳ـ۱ تا ۳ـ۱۴ طبق کتاب مفرحالقلوب يا راهنماهاي باليني مصوب وزارت متبوع به ارايه خدمت بپردازد. |
کليه مراکز درماني تحت نظارت پزشک مسئول |
طبيبيار |
طبيبيار، ميتواند در امور مندرج در بند مختص به خود طبق کتاب مفرحالقلوب با يا راهنماهاي باليني مصوب وزارت متبوع به ارايه خدمت بپردازد. |
کليه مراکز درماني تحت نظارت پزشک مسئول |
دارويار خبير |
دارويار خبير، مجاز است در دو حوزه تدريس در دانشگاهها و ساخت و ابداع دارو اقدام نمايد |
کليه مراکز طب سنتي ايراني ـ اسلامي |
دارويار طبيعي |
دارويار طبيعي، مجاز است در دو حوزه تدريس در دانشگاهها و ساخت فرآوردههاي طبيعي اقدام نمايد |
کليه مراکز طب سنتي ايراني ـ اسلامي |
دارويار صناعي |
دارويار صناعي، مجاز است در دو حوزه تدريس در دانشگاهها و ساخت فرآوردههاي صناعي اقدام نمايد |
کليه مراکز درماني طب سنتي ايراني ـ اسلامي |
عطار خبير |
عطار خبير، ميتواند به امر نسخه پيچي و ارائه داروها و فرآوردههاي مفرده و مرکبه داراي مجوز طب سنتي ايراني ـ اسلامي اقدام نمايد |
کليه مراکز درماني، عطاريها و داروخانههاي سنتي |
عشاب |
عشاب، ميتواند در امر شناسايي، جمعآوري و نگهداري گياهان دارويي طبق براساس کتب طب سنتي ايراني ـ اسلامي اقدام نمايد |
کليه مزارع و مراتع طبق ضوابط قانوني کشور |
ماده۹ـ مراحل اعطاي مجوز به خبرگان
ـ بررسي اوليه مدارک و مستندات توسط معاونت طب سنتي دانشگاه
ـ ارسال درخواست همراه با مدارک به معاونت طب سنتي وزارت متبوع
ـ بررسي اوليه مدارک و مستندات توسط کميته کارشناسي معاونت طب سنتي وزارت متبوع
ـ برگزاري آزمون کتبي در صورت صلاحديد کميسيون و دريافت حداقل امتياز
ـ مصاحبه متقاضي توسط حداقل ۲ تن از اعضاء کميته
ـ گذراندن ۳۰۰ ساعت آموزش تئوري در صورت صلاحديد کميسيون
ـ گذراندن دوره آموزش عملي يا بازآموزي برحسب ادعاي مطرح شده توسط متقاضي در صورت صلاحديد کميسيون
ـ ارزيابي نهايي توسط کارشناس مربوطه و ارائه خلاصه پرونده به کميسيون
ـ طرح پرونده در کميسيون و تأييد نهايي و نهايتاً امضاء فرم شماره۳
ـ صدور مجوز فعاليت در حيطه فعاليت مشخص با امضاء مقام وزارت براي زمان مشخص شده در دستورالعمل
تبصره ـ در دانشگاههايي که داراي معاونت طب سنتي نميباشند، اقدامات فوق و تحويل و ارسال مدارک توسط معاونت درمان انجام خواهد شد.
فرم شماره ۱
«اظهارنامه متقاضي خبرويت»
معاونت طب سنتي / معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکي و خدمات درماني ………………
اينجانب: ………………………………… فرزند: ……………………….. شماره ملي: …………………………… آدرس:…………………………………………………………………………………………………..
تلفن ثابت: …………………… همراه:………………………….
به اينوسيله اعلام مينمايم که در حوزه طب سنتي در رابطه با موارد مشروحه زير داراي خبرويت هستم:
۱ـ
۲ـ
۳ـ
۴ـ
۵ ـ
همچنين به اين وسيله آمادگي خود را جهت ارايه مدارک و همچنين شرکت در هرگونه آزمون و مصاحبه توسط کميسيون تعيين صلاحيت خبرگان بدون مدرک دانشگاهي اعلام مينمايم.
نام و نام خانوادگي و امضاي متقاضي:
فرم شماره ۲
«سوابق آموزشي، پژوهشي و اختراع خبره بدون مدرک»
معاونت طب سنتي / معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکي و خدمات درماني ……………….
۱ـ سوابق آموزشي
الف ـ استاد
نام استاد
حوزه فعاليت استاد
مدت تلميذ
آدرس و تلفن استاد
از سال ……………. تا سال ……………
از سال ……………. تا سال ……………
از سال ……………. تا سال ……………
ب ـ مراکز آموزشي
نام مرکز آموزشي
نوع آموزش
مدت آموزش
آدرس و تلفن مرکزآموزشي
۲ـ سوابق پژوهشي
الف ـ مقاله
رديف
عنوان مقاله
نام مجله
سال چاپ
ب ـ طرح تحقيقاتي
نام طرح
مجري / همکار
سال اجراي طرح
مرجع تأييد طرح
ج ـ کتاب
رديف
عنوان کتاب
نام نويسندگان
سال انتشار
نام انتشارات
د ـ پاياننامه
موضوع پاياننامه
استاد راهنما
استاد مشاور
تاريخ دفاع
۳ـ اختراع
رديف
عنوان ثبت يا اختراع
سال اخذ
مستندات ثبت اختراع
نام و نام خانوادگي و امضاي متقاضي:
فرم شماره ۳
«فرم ارزيابي نهايي خبرگان بدون مدرک دانشگاهي»
نام و نام خانوادگي:
کد ملي:
نمره آزمون کتبي
نمره آزمون شفاهي
نمره آزمون عملي
امتياز کتب
امتياز مقالات علمي
امتياز ثبت اختراع
امتياز گذراندن دوره آموزش تئوري
امتياز گذراندن دوره آموزش عملي
امتياز قابليتها و مهارتهاي متقاضي
نمره ارزيابي نهايي
تعداد رأي موافق
تعداد رأي مخالف
تعداد رأي ممتنع
رئيس هيأت ممتحنه دبير کميته تخصصي دبير کميسيون تعيين صلاحيت علمي خبرگان
صورتجلسه کميسيون تأييد صلاحيت خبرگان بدون مدرک
تاريخ کميسيون
نام و نام خانوادگي متقاضي
شهر
کد ملي
سطح خبرگي
مدت اعتبار مجوز
اعضاي کميسيون
نام و نام خانوادگي
سمت
امضاء