جعفر خیرخواهان
چکیده
از دیرباز مزایای مالکیت خصوصي در مقایسه با مالکیت اشتراکی از حیث کارآیي، عدالت و پایداری مکتوب الگوهاي استفاده از منابع طبیعي در آثار حقوقي و اقتصادي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. این مباحثات همواره با ابهامات سه گانه ای همراه بوده اند که با ابهامات سه گانه ای همراه بوده اند که به تفاوت های میان 1) رژیم های مالکیت اشتراکی و دسترسی باز، 2) رژیم های مالکیت اشتراکی و منابع مشترک و 3) نظام منبع (ذخیره و سرچشمه) و جریان واحد های منبع مربوط می شود. حق مالکیت، قدرت قابل اعمال برای انجام اقدامات خاص در خوزه های مشخص است. حقوق دسترسی، برداشت، مدیریت، منبع استفاده و واگذاری به غیر را مي توان به طور جداگانه به افراد گوناگون انتقال داد که در طیفی گسترده از کمترین حق دسترسي گرفته تا تصرف حق مالکیت کامل قابل مشاهده است.
برخي ویژگي هاي منابع مشترک، منجر به استفاده به شکل تصاحب یا تملک گروهی شده و برخي دیگر مناسب و با حقوق فردی برای برداشت، مدیریت، منع استفاده واگذاري به غیر دارند. اما راه حل یگانه اي براي تمام مشکات وجود ندارد. هیچ نهادی نمی تواند برون دادهای بهتري براي منابع و براي استفاده کنندگان تحت تمامي شرایط به وجود آورد. بسیاري از درس هاي آموخته شده از عملکرد رژیم های مالکیت گروهی مرتبط با نظام های منابع طبیعی، ارتباط نظری با درک تنوع گسترده رژیم های مالکیتی دارند که در سطحی وسیع در جوامع مدرن استفاده می شوند.