مهشیدسادات طبائی
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الکترونیکی، گروه حقوق خصوصی، تهران، ایران
چکیده
در همه سیستمهای حقوقی، کودک حاصل از رابطه نامشروع، غیر قانونی و نامشروع تلقی میشود و از برخی حقوق کودک مشروع، محروم میماند. از آنجا که شیوههای جدید باروری در اغلب موارد، به لحاظ دخالت شخص ثالث در فرآیند تولید مثل، با مقدمات حرام همراه است، لذا مسأله مشروعیت اطفال حاصل از این شیوهها مطرح میگردد. این مقاله به بررسی امکان الحاق شرعی و قانونی کودک حاصل از شیوههای جدید باروری به والدین خود در حقوق ایران، با تکیّه بر منابع فقهی میپردازد. نویسنده در کنار مطالعه حقوق ایران، مروری تطبیقی بر حقوق مصر و انگلیس هم دارد. مطالعه در حقوق ایران بیانگر سکوت قانونگذار و اختلاف دیدگاه فقهای امامیه در پاسخ به این مسأله اساسی است؛ از نظر برخی فقهای امامیه، طفل مذکور فاقد نسب مشروع و در حکم فرزند متولد از زناست. اما اغلب فقهای امامیه علیرغم تأکید بر عدم ارتکاب مقدمات حرام در ارائه و استفاده از شیوههای جدید باروری، کودک حاصل از شیوههای مذکور را حتی در فرض نامشروع بودن شیوه مورد استفاده، به والدین خود ملحق میدانند. در حقوق انگلیس و مصر نیز عدم رعایت شرایط قانونی سبب میشود کودک غیر قانونی و نامشروع تلقی شود.
کلیدواژگان: کودک؛ شیوه های جدید باروری؛ مشروعیت؛ الحاق؛ زنا؛ نسب