مصوب جلسه ۱۶ مورخ ۳۱/۳/۱۳۹۳ کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور
کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور در جلسه ۱۶ مورخ ۳۱/۳/۱۳۹۳ بر اساس مصوبه جلسه سوم مورخ ۲۰/۳/۱۳۹۳ کارگروه توسعه پژوهش قرآنی، در راستای وظایف خود در راهبری تأمین منابع دانشی و انسانی نظام توسعه فرهنگ قرآنی و تدوین سیاستها و جهتگیریهای کلان نظام ملی پژوهش و آموزش عالی قرآنی، در جهت بهرهگیری حداکثری از ظرفیتهای مراکز آموزش عالی حوزوی و دانشگاهی و تشویق بخشهای پژوهشی و طلاب و دانشجویان به انجام پژوهشهای کاربردی و توسعهای با تأکید بر رویکرد راهبردی، همسو با اهداف و راهبردهای ذیل، اولویتهای پژوهشی مطالعات قرآنی اعم از پایاننامه، مقاله و طرح پژوهشی را به شرح زیر تصویب کرد:
اهداف[1]
۱. تأمین دانش موردنیاز جهت مدیریت راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی
۲. هدایت فرآیندهای آموزشی و پژوهشی قرآنی به سمت کاربردی کردن تعالیم قرآنی در زندگی فردی و اجتماعی
۳. بهرهگیری حداکثری از ظرفیت و توانمندیهای علمی دانشجویان و طلاب حوزههای علمیه
۴. زمینهسازی ارتقای نظام تعلیم و تربیت، نظام رسانهای، نظام تبلیغات دینی و سایر نظامهای مؤثر با الهام از تعالیم قرآن کریم
۵. تسعه نظریهپردازی در نظامهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مبتنی بر معارف قرآنی
۶. گسترش تعاملات مرکز با مؤسسات آموزشی و پژوهشی حوزوی و دانشگاهی و جریانسازی رویکردهای نوین
۷. ایجاد و تقویت انگیزههای دانشجویان و طلاب علاقمند و حمایت از ایدههای خلاقانه
راهبردها[2]
۱. زمینهسازی تحقق اهداف و راهبردهای منشور توسعه فرهنگ قرآنی
۲. زمینهسازی تحقق اولویتها، راهبردها و اقدامات علمی قرآنی نقشه جامع علمی کشور
۳. زمینهسازی تحقق بندهای قرآنی علمی و فرهنگی برنامه پنجم توسعه
۴. ابتنای حداکثری فعالیتهای قرآنی بر مطالعه، کارشناسی و تحقیق شایسته
۵. توسعه و ارتقای نگرش راهبردی و نظاممند به فرآیندهای امور قرآنی کشور
۶ . ترویج فرآیندهای علمی مدیریت دانش قرآنی
ب ـ محور فرهنگسازی قرآنی
اولویتها |
شاخص اولویت |
۷. تولید مبانی و ادبیات علمی و اصطلاحشناسی (ترمینولوژی) مفاهیم پایه فرهنگسازی قرآنی |
1 |
۸ . روششناسی (متدولوژی) پژوهشهای کاربردی فرهنگسازی قرآنی |
1 |
۹. شناسایی، تحلیل و آسیبشناسی پیشینه و وضع موجود فعالیتهای فرهنگسازی قرآنی در داخل و خارج از کشور |
2 |
۱۰. مدلسازی و ارتقای آفرینشهای هنری و رسانهای قرآنی در حوزه فرهنگ عمومی (نمادسازی و تبلیغات رسانهای و محیطی، محاورات و…) و سبک زندگی قرآنی |
3 |
۱۱. طراحی شاخص، سنجش و ارزیابی وضعیت تولید، نشر و عرضه آثار و محصولات قرآنی در داخل و خارج از کشور |
2 |
۱۲. رصد، آیندهپژوهی و آیندهنگاری فرهنگ قرآنی |
3 |
ج ـ محور نظامسازی قرآنی
اولویتها |
شاخص اولویت |
۱۳. تولید مبانی و ادبیات علمی و اصطلاحشناسی (ترمینولوژی) نظامسازی قرآنی |
1 |
۱۴. روششناسی (متدولوژی) پژوهشهای تخصصی (بنیادی و توسعهای) قرآنی و بینرشتهای و فرارشتهای قرآنی و روششناسی نظریهپردازی قرآنی |
1 |
۱۵. تولید و توسعه معرفت علمی در علوم انسانی مبتنی بر معرفتشناسی، هستیشناسی و روششناسی مبتنی بر قرآن کریم و پارادایمهای آن |
1 |
۱۶. شناسایی، تحلیل و آسیبشناسی پیشینه و وضع موجود فعالیتهای نظامسازی قرآنی در داخل و خارج از کشور |
2 |
۱۷. بازآفرینی و مدلسازی مرجعیت معرفتی و هویتسازی تمدنی قرآن کریم بر پایه منابع دانشی و نهادی |
3 |
۱۸. شاخصسازی، سنجش و ارزیابی نظریهپردازی قرآنی |
2 |
۱۹. رصد، آیندهپژوهی و آیندهنگاری دانش قرآنی |
3 |
جدول اصطلاحات و تعاریف
اصطلاح
تعریف/تحلیل مفهومی
اولویت
مجموعه موضوعات همگون و همراستا که با توجه به محدودیت منابع، برای رسیدن به اهداف کلان، نسبت به سایر موضوعات دارای تفوق، مزیت، رجحان و برتری در انتخاب هستند.
موضوع
مفهوم کلی و زمینههای مطالعاتی که میتوان عناوین و مسائل مختلفی را از آن تولید کرد .
عنوان
عبارتی که مستقیماً نمایانگر مسأله و محتوای پژوهش میباشد.
مسأله
سؤال، مشکل یا شبههای که پژوهشگر در جهت تجزیه و تحلیل و در نهایت اثبات یا نفی آن یا تبیین کمیت و کیفیت آن تلاش میکند.
پژوهش
فرآیند پردازش اطلاعات، برخوردار از انتظام، متعلق به گستره خاصی از علوم و دارای هویت جمعی است که به نوآوری میانجامد.
نظام توسعه فرهنگ قرآنی
مجموعهای متشکل از بخشهای قرآنی دستگاهها و نهادهای دولتی، عمومی و مردمی که به عنوان یکی از زیرنظامهای نظام فرهنگی کشور برای تحقق توسعه فرهنگ قرآنی فعالیت میکنند.
توسعه فرهنگ قرآنی
تعمیم و تعمیق شناخت و ایمان به قرآن و ارتباط و انس با آن و تحقق مضامین آیات قرآنی در رفتار فردی و اجتماعی اقشار مختلف جامعه. (آشنایی با منشور توسعه فرهنگ قرآنی، ۶۵)
فعالیتهای قرآنی (امور قرآنی)
فعالیتهایی که به منظور شناخت و شناساندن قرآن و معارف آن و تقویت ایمان به قرآن و انس با آن و بهرهگیری فرد و جامعه از قرآن انجام میشود. این فعالیتها شامل حوزههای آموزش عمومی قرآن، آموزش عالی و تخصصی قرآنی، پژوهشهای قرآنی و فعالیتهای تبلیغی ترویجی قرآنی است.
آموزش عمومی قرآن
برنامههای آموزشی مربوط به خواندن و درک مفاهیم و معارف قرآن که برای انس آحاد جامعه با قرآن و استفاده از آن ارائه میشود
آموزش عالی قرآنی
برنامههای آموزشی که به منظور تربیت نیروی انسانی متخصص فعالیتهای مختلف قرآنی اجراء میشود. این برنامهها در دو قالب رشتههای دانشگاهی و حوزوی و آموزشهای آزاد تخصصی میباشد.
پژوهشهای قرآنی
پژوهشهایی که با هدف شناخت قرآن و معارف آن و وظایف فرد و جامعه نسبت به قرآن و چگونگی تحقق توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه انجام میشود.
فعالیتهای تبلیغی ترویجی قرآنی
فعالیتهایی که با بکارگیری دانش، روش و ابزارهای مختلف هنر و ارتباطات، به منظور گسترش توجه و اشتیاق نسبت به قرآن کریم و توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه انجام میشود.
هماهنگسازی امور قرآنی
مدیریت امور قرآنی بخشهای دولتی، عمومی و غیردولتی در جهت همافزایی و ارتقای فعالیتهای قرآنی در سطح ملی و بینالمللی
فرهنگسازی قرآنی
تعالی نگرش افراد جامعه نسبت به قرآن کریم در حوزه باور، علم و عمل که از طریق توسعه آموزش عمومی قرآن و توسعه فعالیتهای تبلیغی ترویجی قرآنی انجام میشود.
نظامسازی قرآنی
بازطراحی نظامهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و خردهنظامهای آن مبتنی بر مفاهیم و معارف قرآنی
به نقل از روزنامه رسمی شماره 20234 مورخ 03/06/1393