1 سؤال :
هرگاه مهريه زني غير از وجه نقد باشد-همانند سفر حج، تعليم قرآن يا كتابت و…- و قبل از رفتن به حج يا تعليم [قرآن غيره….] بميرد، بفرماييد:
الف. آيا اين حق به ورثه مشاراليهها منتقل و توسط آنها قابل مطالبه ميباشد؟
ب. آيا ميتوان بين سفر حج يا تعليم، در دو فرض قيام و عدم قيام به شخص، تفاوتي قايل شد؟ (مثلاً گفته باشد من تو را به حج ببرم يا تعليم كن يا اينكه هزينه حج يا تعليم تو را بپردازم).
ج. در صورت انتقال به ورثه، نحوه استيفا چگونه است؟ (مثلاً در حج، آيا بايد فقط حج نيابتي انجام داد يا اينكه ورثه ميتوانند ما به ازاء مالي حج را مطابق سهم الارث خود تقاضا كنند؟)
د. به طور كلي هرگاه مهريه از جمله امور غير مالي باشد، آيا قابليت انتقال به ورثه دارد؟[1]
? پاسخ:
آيتالله محمدتقي بهجت
الف وب. به ارث ميرسد.
ج ود. هر چه ماليت دارد ولو به تقويم كردن منتقل ميشود.
آيتالله ميرزا جواد تبريزي
قميت آنها به ارث ميرسد. والله العالم
آيتالله سيدعلي خامنهاي
مهريه حكم تركه را دارد، نقدي باشد يا غيرنقدي. بلي اگر زن واجبالحج بوده و نرفته يا وصيت كرده، هزينه حج را از تركهاش بر ميدارند و حج بجا ميآورند و در وصيت مطابق وصيت عمل مينمايند.
د. در هر صورت مهريه زن يا اجرت المثل عملي كه مهريه زن بوده به ورثه او ميرسد.
آيتالله سيدعلي سيستاني
الف. به مقدار اجرت آن عمل به آنها منتقل ميشود و در حج نيز به مقدار مخارج حج منتقل ميشود.
ب. فرقي ندارد.
ج و د. پاسخ معلوم شد.
آيتالله لطفالله صافي گلپايگاني
الف، ب و ج. بلي، حق مذكور به ورثه منتقل ميشود و بايد معادل ارزش هر يك از موارد مذكور به ورثه داده شود و حكم اموال موجود زوجه را دارد كه هر يك از ورثه، سهمالارث خود را ميبرد و زوج هم سهم خود را ميبرد.
د. بلي، به نحوي كه ذكر شده قابل انتقال است. والله العالم
آيتالله محمد فاضل لنكراني
الف. بلي، اين حق به ورثه زن رسيده و قابل مطالبه به مثل يا قيمت است.
ب. بلي، فيالجمله تفاوت دارد.
ج. ميتوانند مقداري را كه مصرف حج زن ميشده مطالبه كنند، نه يك حج نيابي را.
د. بلي.
آيتالله ناصر مكارم شيرازي
مهريه در هر حال منتقل به ورثه ميشود و اگر قائم به شخص باشد تبديل به وجه رايج ميشود.
آيتالله سيد عبدالكريم موسوي اردبيلي
مهريه زن در صورتي كه عملي از اعمال باشد، در صورت متعذر بودن، به قيمت تبديل ميشود و اگر زن مرده باشد بين وراث او حسب تقسيم ارث، تقسيم ميگردد.
[1] . گنجينه آراي فقهي- قضايي، مركز تحقيقات فقهي قوه قضاييه، سؤال 88….
* شايان ذكر است كه از حضرت آيات عظام: بهجت، خامنهاي، صافي گلپايگاني و مكارم شيرازي تنها بند اول و دوم از پرسشهاي فوق استفتا شده است.