1 سؤال
با توجه به این که در کلمات فقهای بزرگوار آمده است: «زوجه حق دارد برای گرفتن مهر خود از تمکین خودداری کند» بفرمایید:
الف: آیا این عدم تمکین موجب نشوز و سقوط نفقه است؟
ب: اگر زوجه در عین خودداری از تمکین به منظور گرفتن مهریه خود اظهار میدارد که برفرض دریافت مهر نیز تمکین نخواهد کرد و حاضر به زندگی مشترک با زوج خود نیست، آیا باز هم در این ایام (قبل از اخذ مهر) استحقاق نفقه دارد؟
ج: اگر زوجه از آغاز ازدواج قصد تمکین حتی به نحو معلق (تمکین به شرط دریافت مهر) هم نداشته باشد، آیا می تواند به حق حبس خود استناد کند و نفقه این ایام را مطالبه نماید؟[1]
? پاسخ:
آیت اله لطف اله صافی گلپایگانی
الف. عدم تمکین جهت دریافت مهریه اگر ادائش در متن عقد توقیت نشده موجب نشوز و سقوط نفقه نمیشود.
ب. اظهار مذکور موجب عدم استحقاق نفقه در مورد سؤال نیست.
ج. حکم سؤال (ب) را دارد.
آیت اله محمد فاضل لنکرانی
الف.اگرمهریه حال (نقد) باشد عدم تمکین در فرض مزبور نشوز نیست و نفقه او ساقط نمیشود.
ب. بلی، فعلاً حق نفقه دارد و اگر پس از دریافت نفقه تمکین نکرد ناشزه محسوب میشود و نفقه او ساقط است.
ج. قصد عدم تمکین مسقط نفقه نیست.
آیت الله ناصر مکارم شیرازی
الف. در صورتی که مهریه زوجه حال و عندالمطالبه بوده و قرینهای بر عدم قدرت پرداخت زوج به هنگام عقد وجود نداشته زوجه می تواند تا گرفتن مهر از تمکین خودداری کند و در این صورت حق مطالبه نفقه دارد، ولی اگر مرد قدرت ندارد باید تقسیط شود و اگر زن با گرفتن قسط اول تمکین نکند ناشزه است و نفقه ندارد.
ب و ج. از جواب بالا معلوم شد.
آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
الف. این عدم تمکین خاص است و مخصوص اول زندگی است، یعنی پیش از وطی اول و موجب نشوز و سقوط نفقه با وجود سایر شرایط نمی شود.
ب و ج. قصد و اظهار، بلکه اطمینان به عدم تمکین خاص، پس از دریافت مهریه، موجب سقوط نفقه، قبل از دریافت مهریه بر فرض وجد سایر شرایط وجوب نفقه، مثل تمکین عام، نمیشود، ولی باید توجه داشت که نفقه در ایام متعارف دوران عقد، که زن در خانه پدر زندگی میکند بر مرد واجب نیست، مگر آن که برای رفتن به خانه شوهر حاضر باشد و مرد، او را نبرد.
آیت الله حسین نوری همدانی
الف. مجرد عدم تمکین برای گرفتن مهریه، موجب نشوز نمیگردد.
ب. اگر کاری که موجب نشوز است انجام نداده مستحق نفقه میباشد.
ج. از جواب (ب) روشن گردید.