واکاوی دیدگاههای فقهی ناظر بر اکراه در قتل با تأکید بر ضابطه نظم عمومی
نویسندگان: سیدمحمود مجیدی
چکیده:
تحلیل آراء فقهی ناظر بر اکراه در قتل با تکیه بر رابطه پذیرش هر کدام از دیدگاههای فقهی بر موضوع نظم عمومی جامعه، موضوع این مقاله میباشد. از اینرو، دیدگاههای فقهی مشهور و غیر مشهور امامیه در زمینه اکراه در قتل مطرح گردیده و سپس به این پرسش پاسخ داده میشود که کدام یک از این دیدگاهها میتواند به روش شایستهتری نظم عمومی جامعه را تأمین سازد. نظم عمومی از اینرو به عنوان معیار اصلی مورد توجه قرار گرفته است که غایت و هدف اصلی تدوین مقررات کیفری، همان تأمین نظم عمومی شایسته در سطح جامعه برای شهروندان آن میباشد. در این مقاله به روشنی توضیح داده شده که نظرات فقهی رهادهنده اکراه کننده از مجازات اصلی قتل (قصاص)، چگونه میتوانند نظم عمومی جامعه را متزلزل سازند. با این وجود، تمامی دلایل مورد استناد دیدگاههای فقهی مورد توجه و تحلیل قرار میگیرد و با تکیه بر تمامی تحلیلها و بررسی ها، پیشنهاد نگارنده توجه بیشتر قانونگذار به دیدگاه فقهی است که مجازات قصاص را برای اکراه کننده و مسبّب اصلی تعیین مینماید. دیدگاهی که اگرچه پذیرش آن سبب توسعه مصادیق اقوائیت سبب از مباشر خواهد شد لیکن تأمین کننده بهتر نظم عمومی جامعه میباشد.
کلیدواژگان: اکراه در قتل، نظم عمومی، اکراه کننده، قصاص، سبب اقوی از مباشر
[۱] مطالعات فقه و حقوق اسلامی؛ دوره ۷، شماره ۱۳ (پاییز و زمستان ۹۴)