عنوان پایان نامه : بررسی تطبیقی خمس در فقه شیعه و عامّه
نام و نام خانوادگی : علی وفادار
رشته تحصیلی : الهیات ومعارف اسلامی(فقه و مبانی حقوق اسلامی)
مقطع تحصیلی : کارشناسی ارشد
استاد راهنما : سیدمحمدهادی مهدوی
دانشگاه : دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد
تاریخ دفاع : ۱۳۹۵
چکیده : چکیده خمس از مباحث مهم فقهی ناظر به یکی از منابع مالی و درآمد های عمومی مسلمانان که در موارد معیّنی به مصرف می رسد. فقهای عامّه و شیعه ،با استناد به آیه خمس و احادیث متواتر،در وجوب پرداخت خمس اتفاق نظر دارند.اختلاف نظر درباره موارد وجوب خمس و نیز مصارف آن است. مهم ترین مورد وجوب خمس،بنابر نظر همه ی مذاهب عامهّ،غنایم جنگی است و مستند اصلی آنان آیه (انفال/۴۱) است.البته فقهای اهل سنّت معدن وگنج را هم با شرایطی خاص از جمله موارد خمس دانسته اند.همچنان که در خرید زمین از مسلمان توسط ذمّی برخی قائل به وجوب پرداخت مالیاتی معادل خمس شده اند. به نظر مشهور فقهای امامی، موارد وجوب خمس عبارتند از: غنایم جنگی؛معادن؛گنج؛آنچه با غواصی از دریا به دست می آید؛مال حلال آمیخته به حرام؛زمینی که کافر ذمّی از مسلمان بخرد وارباح مکاسب. موارد مصرف خمس از دیگر مباحث بحث بر انگیز میان فقهای مذاهب اسلامی است. فقهای مذهب شافعی و حنبلی خمس را به پنج بخش مساوی تقسیم می کنند ولی حنفی ها مصرف خمس را سه مورد و به نظر مالکیان،تصمیم گیری درباره ی خمس موکول به نظر پیشوای مسلمانان است.و به نظر مشهور فقهای شیعه،خمس به شش سهم تقسیم می شود که در دو دسته ی سه تایی قرار می گیرند: سهم امام که بر مبنای آنها سهم خدا و رسول و ذی القربی به پیامبر اکرم(ص) و پس از وی به امام معصوم تعلق دارد؛ و سهم سادات فقیر از بنی هاشم ، یعنی یتیمان ،مساکین و در راه ماندگان .
واژه های کلیدی: خمس,غنیمت,فیء,انفال,ذوی القربی,تحلیل,رکاز
منبع : کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد