نگاهی انتقادی به شکلگرایی در حقوق
چکیده
شکلگرایی، یکی از رویکردهای کهن، همواره بحثها و چالشهایی را در حوزه منطق حقوق به همراه داشته است. این رویکرد بر شکل یا صورت قواعد تأکید نموده و آن را از محتوای آنها جدا میداند. شکل گرایی زمانی رویکرد غالب در نظامهای حقوقی بود، اما امروزه با نقد و بازبینی جدی روبه رو شده است. پارهای مکاتب و رویکردهای جدید، مانند واقعگرایی یا اثباتگرایی حقوقی، در واکنش به شکل گرایی یا به منظور تصحیح آن حیات یافته و هر یک با تعبیر و گمان خود این رویکرد را نقد کرده اند. این نوشتار بر آن است، ضمن ارائه تعریفی از شکل گرایی و تبلورهای آن، مشکلات این رویکرد را در قلمرو استدلال حقوقی بنمایاند. باور به شکل گرایی آثاری منفی بر نظام های حقوقی بر جای گذارده که بررسی آنها میتواند نظام های حقوقی را از این آثار برهاند. در مقابل، شکل گرایی به نوبه خود در تلاش برای بازیابی و اصلاح خود بوده است.
محمد راسخ, سیدحمید پورسید آقایی,
فصلنامه تحقیقات حقوقی ؛ شماره ۷۴ ، تابستان ۱۳۹۵