عنوان : قضا در نظم پارسی (با تکیه بر حقوق کیفری)
گرد آوری و تدوین : احمد میر زنده دل
ناشر: قم : مجمع ذخائر اسلامی ؛ ۱۳۹۵
مشخصات ظاهری: ۴۳۱ صفحه
معرفی مختصر :
این کتاب دربردارنده موضوع حقوق در ادبیات است که با فصل های مختلف و در موضوعات متفاوت ارائه شده است . فصل اول کتاب با موضوع عدل و داد در مواجهه با بی عدالتی و بیدادگری بیان شده است. نگارنده در فصل دوم شاکی (مشتکی) و شکوائیه را مطرح کرده است . فصل سوم به موضوع دعوی ، طرح دعوی ، رد دعوی ، مدعی و مدعا اختصاص داده شده است. در چهارمین فصل به کلیات می پردازد و در آن لزوم تفهیم جرم به متهم ، کشف جرم و تحقیق و تفحص قضائی ، تمییز گناهکار از بی گناه ، و اقامه بینه را موردبررسی قرار می دهد. پنجمین فصل کتاب به اصول حقوقی می پردازد. نگارنده در فصل ششم کتاب به بررسی قانون ، قانون مداری و بی قانونی می پردازد.در فصل بعدی قاضی و قضاوت (دادرس و دادرسی) را بیان می کند. پس از آن ظلم ، ظالم و مظلوم (ستم ، ستم کیش و ستم کش) را در فصل بعد مورد بررسی قرار می دهد. در فصل نهم شهادت ، شاهد ، شواهد و مدارک را مطرح می کند . و پس از آن موضوعات : اقرار و اعتراف ؛ حق و ناحق ؛ سوگند ، قسم ، بیعت ؛ عنف ؛ را در فصول ده؛ یازده؛ دوازده ؛ و سیزده به ترتیب بیان می کند. در فصل چهاردهم که مفصل ترین فصل کتاب به شمار می رود و شامل ۲۴ باب است موضوع جرم ، مجرم و بی جرم (گناه ، گناهکار و بی گناه ، و یا ، بزه ، بزهکار و بی بزه) را توضیح می دهد. پس از آن در فصل پانزدهم به خون ، خونبها و خونخواهی(دیه و دعوی خون) اشاره می کند. در فصول شانزدهم تا هجدهم به ترتیب به موضوعات جزا ؛ عفو کردن و ناکردن (بخشودن و نابخشودن) جرم ؛ و اسرا می پردازد. پس از اتمام این بحث به حقوق مدنی می پردازد. که خود شامل سیزده فصل مجزا است.فصل اول به داور و داوری (حکم و حکمیت) اختصاص دارد. موضوع پیمان ، پیمان شکن و پیمان شکنی (عهد ، ناقض عهد و نقض عهد) در فصل دوم مورد مطالعه قرار می گیرد. در سومین فصل بحث ارث ، وارث ، مورث مورد میراث مطرح می شود. پس از آن وصیت ، وصی ، و وصیت نامه ؛ افلاس و مفلس ؛ عزل ، عازل و معزول (عزل کننده و عزل شونده) ؛ و سهو؛ به ترتیب در فصول چهارم تا هفتم بیان می شود. در فصل هشتم به حقوق والدین ، فرزندان ، زنان ، بین الملل و محیط زیست می پردازد. وقف در نهمین فصل غبن ، غبن فاحش و مغبون در فصل دهم بررسی شده اند. مالیات زائد بر میزان قانونی (خراج ناروا ) یازدهمین فصل بخش دوم کتاب است. عذر و عذر خواهی در فصل بعد بیان شده است . سیزدهمین فصل این بخش به موضوعات متفرقه اختصاص دارد.