قانون مقابله با داروهای ماهوارهای
یکی از معضلات امروزه مادر زمینه داروهای ماهوارهای است که بهشدت در حال تبلیغ است و از سوی مردم استقبال میشود، داروهایی برای درمان مشکلات جنسی، مسأله لاغری، ترک اعتیاد و… معمولاً بهشدت خریده میشود و قیمتهای بسیار بالایی هم دارد. غافل از اینکه برند این داروها تأییدشده نیست و مجوز توزیع ندارد.
ما نمیگوییم همه داروها تقلبی است اما خرید آنها از منابعی مانند اینترنت یا ماهواره، میتواند احتمال تقلبی بودن آن را ایجاد میکند. ینابراین باید سایتهای دارویی را جدی گرفت و مردم را برای استفاده درست از آن راهنمایی نمود.
عوارض جانبی این داروها، مسأله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد، متأسفانه در کنار عوارض جانبی، ممکن است فرد با استفاده از این دارو، از درمان واقعی محروم شود، یعنی دیگر حتی با داروی اصلی هم نشود درمانش کرد.
ما با خیلی از این موارد مواجه میشویم که برای نمونه عفونت تمام بدن بیمار را میگیرد، دلیل آن هم استفاده از دارویی است که تقلبی بوده یا تاریخمصرف آن گذشته است.
کیفیت پایین داروهای ایرانی، موضوع دیگری است. ماجرایی که منجر میشود خیلی از بیماران به سمت بازارهای غیررسمی دارو بروند. زمانی که بیماران داروهای موردنیازشان را از بازار رسمی پیدا نکنند، به سمت بازار غیررسمی میروند.
باید بتوانیم با فعالیتهای فرهنگی مردم را مجاب کنیم که تبلیغات داروهای ماهوارهای، اغواگرایانه است. نه تنها مصرفکنندگان از ترکیبات این داروها بیخبرند بلکه نمیدانند که محتوای این داروها بعضاً نوعی مخدر است، در برخی پروندههای مطروحه در سیستم قضایی مشاهده میشود حتی مدیران شرکتهای واردکننده این داروها هم از ترکیبات آنها بیخبر بودند. در این پیگیریها حتی با داروهایی مواجه میشویم که در داخل کشور پُر شده است و پس از الصاق برچسب کشورهای اروپایی بر روی جعبه به فروش میرسند.
ماده ۸ آییننامه ساخت و ورود دارو، مصوب ۴ شهریورماه سال ۶۸ (با اصلاح بعدی) پروانه ورود و یا ساخت دارو پروانهای است که پس از اخذ صلاحیت ساخت و یا ورود دارو از کمیسیون ساخت و ورود دارو بر اساس قانون مربوط و مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی و مقررات ناشی از آن توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (سازمان غذا و دارو) صادر میشود و مدت چهار سال اعتبار دارد اما در هیچکدام از تبلیغات دارویی شبکههای ماهوارهای درباره عوارض احتمالی دارو صحبتی نمیشود، اتفاقاً میگویند که داروهای آنان هیچ عارضهای ندارد. این رفتار، اغواگری است زیرا فرد ثالث و بیننده با خود میگوید وقتی میتوانم دارویی بخرم که عارضه ندارد چرا دارویی عارضه دار مصرف کنم.
با توجه به آییننامه مذکور تبلیغات این فراوردهها صرفاً در مجلات تخصصی پزشکی مجاز است و هرگونه تبلیغات در مجلات، نشریات عمومی و غیرتخصصی از نظر سازمان غذا و دارو ممنوع بوده و در صورت عدم رعایت مفاد آییننامه مذکور اقدام مقتضی صورت خواهد گرفت. حتی شبکههای رسمی صداوسیمای ایران نیز مجاز به تبلیغات داروهای دارای مجوز نیستند.
ازآنجاکه نظارت بر داروها توسط سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت صورت میگیرد، فرآوردههایی که توزیع و مصرف آنها در داخل کشور غیر مجاز است، چارهای جز این ندارند که برای سودجویی و رسیدن به درآمد کلان، برای تبلیغات خود به شبکههای غیر مجاز ماهوارهای مراجعه کنند و از آنجاییکه نظارتی بر شبکههای ماهوارهای غیرمجاز و همچنین داروهای معرفیشده در این شبکهها وجود ندارد و کالای قاچاق محسوب میشوند، مصرف آنها باعث ایجاد عارضههای بسیاری میشود.
چون به مدیران این شبکهها دسترسی وجود ندارد و آنها خارج از ایران فعالیت میکنند بنابراین قانونی هم در این مورد وضع نشده اما برای برخورد با شرکتهای داخلی یا افرادی که توزیعکننده این داروها هستند قوانینی هست و در واقع، همان قوانین مصوب سال ۱۳۳۴ و اصلاحات بعدی و قانون تشکیلات وزارت بهداشت کفایت میکند.
بهطور خاص در ماده ۱۸ قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی صراحتاً آمده است که اشخاصی که در تهیه مواد دارویی به هر کیفیتی مرتکب تقلب شوند از قبیل آنکه جنسی را بجای جنس دیگر قلمداد نمایند و یا آن را با مواد خارجی مخلوط سازند و همچنین با علم به فساد و تقلبی بودن آن مواد برای فروش آماده و عرضه بدارند و یا به فروش برسانند و یا دارویی را بهجای داروی دیگر بدهند در صورتیکه استعمال مواد دارویی منحصراً علت فوت باشد مجازات تهیهکننده اعدام و در صورتیکه یکی از علل فوت باشد مجازات تهیهکننده حبس دایم خواهد بود.
با توجه به اینکه تولید و توزیع این داروها سوددهی بسیار بالایی دارد که به گفته افراد بازداشتشده، بستهبندی و توزیع داروها در داخل کشور گاه از ۳۰۰ الی ۱۰۰۰ درصد برای این افراد سودآوری داشته که همین ارقام برای بسیاری افراد این انگیزه را ایجاد میکند که وارد این عرصه شوند در حالیکه از قبح ماجرا هم بیاطلاعند و نمیدانند که سلامت جامعه را با چه خطری مواجه میکنند. شاید حتی باید برای این افراد هم فرهنگسازی صورت بگیرد.
و نکته پایانی اینکه: “غیر از مواد قدیمی قانون، هیچ تأکید جدیدی برای ممنوعیت این داروها و برخورد با عوامل تولید و توزیع آن وجود ندارد.” نویسنده: هوشنگ امیر
منابع:
اتاق شیشهای خبر
تابناک
افکار نیوز
سلامت نیوز