سازمانهای پیشگیری از جرم
نویسنده: سید محمدحسین سرکشیکیان
ناشر: خرسندی
سال انتشار: ۱۳۹۵
وقوع جرم پدیدهای جهانی است که همواره جزء چالشهای اساسی جوامع بشری بوده است. افزایش تجربههای بشری در مقابله با وقوع جرم نشان داده که نمیتوان تنها با استفاده از ابزارهای کیفری امیدی به پیشگیری از وقوع و کاهش نرخ جرم و آسیبهای اجتماعی داشت. از آنجا که جرم بهعنوان پدیدهای انسانی- اجتماعی و محصول تعامل انسان و اجتماع است و ویژگیهای فردی و شخصیتی و محیطی در آن مؤثر است؛ امروزه در مطالعات، برنامهها و اقدامات دولتها و سازمانهای ملی، منطقهای و فراملی مطالعات اجتماعی با رویکرد پیشگیرانه در ابعاد اجتماعی و محیطی جایگاه ویژهای پیداکرده است. از اینرو با طرحریزیها و برنامههای مدون و مشخص و برداشتن قدمهای برنامهریزیشده سعی در کاهش و کمرنگ کردن فرصتها و انگیزههای بزهکارانه دارند تا از این طریق بتوانند از شدت و افزایش نرخ بزهکاری در جامعه بکاهند. اثربخشی این سیاستها در کشورهای مختلف موجب شده در ایران نیز برنامهریزی برای کنترل جرم با هدف پیشبینی امکان ارتکاب جرم در آینده و تلاش برای کاهش فرصتهای بزهکارانه در ردیف اهداف مهم دستگاه قضایی قرار گیرد.
به موجب بند ۵ اصل ۱۵۶ قانون اساسی مدیریت پیشگیری از وقوع جرم بر عهده قوه قضاییه نهاده شده است و از سال ۱۳۸۹ این قوه با تأسیس معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم و راهاندازی معاونتهای استانی سعی در اجرای برنامههای پیشگیری از جرم و آسیبهای اجتماعی در کشور داشته است.
به دلیل نو پا بودن رویکردهای پیشگیرانه در کشور ما، تاکنون رویه مشخصی در مدیریت پیشگیری از جرم و آسیب های اجتماعی وجود نداشته است و از طرفی فقدان رشتههای تخصصی دانشگاهی و عدم تربیت نیروهای متخصص در عرصه علم و عمل با محوریت پیشگیری از جرم و عدم ورود تخصصی بخش خصوصی و نهادهای جامع وی و سازمانهای مردمنهاد و عدم عزم جدی برای جلب مشارکت مردمی در اجرای برنامههای پیشگیرانه، تلاش برای کاهش فاصله مرحله تئوری تا عمل تاکنون به سرانجام نرسیده است.
بیتردید استفاده از تجربه سازمانهای ملی، منطقهای و فراملی در حیطه پیشگیری از وقوع جرم خواهد توانست فرصت مناسبی را فراروی نهادهای متولی پیشگیری از وقوع جرم قرار دهد. در کتاب حاضر با معرفی ۴۴ سازمان (تحت عنوانهای مختلف سازمان، مرکز، انجمن، کمیته، بنیاد، شورا، اداره، شبکه و مؤسسه) سعی شده است ضمن معرفی، اهداف، وظایف، فعالیتها، انتشارات، خدمات، برنامهها، بودجه و مدیریت و نحوه ارتباط با آنها، برای خوانندگان تشریح شود.
در پایان لازم است از مدیریت و همکاران مرکز مطالعات اجتماعی و جرمشناسی که تهیه و تنظیم این اثر را بر عهده داشته تشکر و قدردانی گردد.