بزرگ ترین آیه قرآن، آیه ۲۸۲ سوره ی بقره است که مربوط به مسایل حقوقی و تنظیم سند در معاملات است. برای آرامش روحی دو طرف معامله، برای جلوگیری از فراموشی، برای جلوگیری از انکار، برای جلوگیری از سوء ظن برای جلوگیری از دخل و تصرف احتمالی نابجا، برای حفظ حقوق و جلوگیری از تضییع آن و. . . .
در این آیه می فرماید: اگر به یکدیگر بدهکار شدید، مبلغ و مقدار آن را بنویسید و اگر سواد ندارید؛ شخص باسوادی عادلانه بنویسد و اگر از شخص باسواد دعوت کردند، او از نوشتن خودداری نکند.
در تنظیم سند، آنچه بدهکار اقرار می کند، باید نوشته شود و بدهکار باید تقوا داشته باشد و چیزی از بدهی خود را فرو نگذارد.
اگر بدهکار، سفیه یا ضعیف یا لال بود، باید ولّی او با حفظ عدالت، مدت و مقدار بدهی را املا کند و دیگران بنویسند.
برای محکم کاری دو شاهد مرد و اگر نبودند یک مرد و یک زن از کسانی که مورد اطمینان شما هستند به عنوان شاهد انتخاب کنید.
شاید علت این که در شهادت دو زن به جای یک مرد قرار گرفته اند این باشد که زن از یکسو به خاطر روحیه ظریف و عاطفی ای که دارد و از سوی دیگر معمولاً زنان در مسایل اقتصادی و تجاری حضور فعالی ندارند.
اگر به عنوان شاهد از شما دعوت کردند، خودداری نکنید.
مبلغ قرارداد مهم نیست، حفظ امنیت و حق الناس مهم است، لذا چه کم و چه زیاد باید سند تنظیم شود و از تنظیم سند، خسته و ملول نشوید.
اسلام در حفظ حقوق، به بهترین شیوه سفارش می کند، لذا در این آیه می فرماید: این دستورات برای سه منظور است:
۱٫ «أقسط عند اللّه» نزد خدا به عدالت نزدیکتر است.
۲٫ «أقوم للشّهاده» برای ادای شهادت استوارتر است.
۳٫ «وادنی ألاّ ترتابوا» برای جلوگیری از شک و تردید، بهتر است.
آری، معطل شدن امروز برای نوشتن قرارداد، بهتر است از فتنه و اختلاف فردا.
در نوشتن سند و گواه شدن، نویسنده و شاهد باید در امان باشند و نباید به خاطر حق نوشتن و حق گفتن، مورد آزار و اذیت یکی از دو طرف قرار گیرند: «و لایضارّ کاتب و لاشهید»
و اگر ادای شهادت یا نوشتن قرارداد نیاز به زمان یا تحمل زحمتی داشت، باید شاهد و نویسنده به شکلی از نظر مالی تأمین شوند تا ضرری متوجه آن دو نشود.
به هرحال در تفسیر نور برای این آیه، حدود چهل نکته بیان شده است. افتخار ما این است که بزرگترین آیات قرآن مربوط به حقوق مردم است و بزرگ ترین نامه های نهج البلاغه مربوط به سیاست.
متن بزرگترین آیه قرآن به همراه ترجمه
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا تَدایَنْتُمْ بِدَیْنٍ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی فَاکْتُبُوهُ وَ لْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَ لا یَأْبَ کاتِبٌ أَنْ یَکْتُبَ کَما عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْیَکْتُبْ وَ لْیُمْلِلِ الَّذی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَ لْیَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لا یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئاً فَإِنْ کانَ الَّذی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفیهاً أَوْ ضَعیفاً أَوْ لا یَسْتَطیعُ أَنْ یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلِیُّهُ بِالْعَدْلِ وَ اسْتَشْهِدُوا شَهیدَیْنِ مِنْ رِجالِکُمْ فَإِنْ لَمْ یَکُونا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَداءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْداهُما فَتُذَکِّرَ إِحْداهُمَا الْأُخْری وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا وَ لا تَسْئَمُوا أَنْ تَکْتُبُوهُ صَغیراً أَوْ کَبیراً إِلی أَجَلِهِ ذلِکُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أَقْوَمُ لِلشَّهادَهِ وَ أَدْنی أَلاَّ تَرْتابُوا إِلاَّ أَنْ تَکُونَ تِجارَهً حاضِرَهً تُدیرُونَها بَیْنَکُمْ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ أَلاَّ تَکْتُبُوها وَ أَشْهِدُوا إِذا تَبایَعْتُمْ وَ لا یُضَارَّ کاتِبٌ وَ لا شَهیدٌ وَ إِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِکُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ اللَّهُ وَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلیمٌ (بقره /۲۸۲)