- سوال ۱-اگر موجودی حساب صادر کننده کمتر از مبلغ چک باشد ، به تقاضای صاحب چک ، بانک باید مبلغ موجود در حساب را به دارنده بپردازد .
چک نسبت به مبلغ پرداخت نشده بی محل محسوب میشود و گواهی کسر موجودی در این مورد جانشین اصل چک است ، دارنده گواهی کسر موجودی مثل صاحب چک حق مراجعه قضایی و ثبتی را دارد .
سوال ۲- صدور چک بلا محل از شش ماه تا دو سال حبس و در برخی موارد با توجه به مبلغ چکهای صادر شده ممنوعیت از داشتن دست چک مجازات دارد .
اگر کسی با علم به بسته بودن حساب خود چک صادر نماید ، عمل او صدور چک بلا محل محسوب شده و به یک تا دو سال زندان و ممنوعیت از داشتن دسته چک به
مدت دو سال محکوم خواهد شد .
سوال ۳- در دعاوی مربوط به چک اگر قبل از صدور حکم قطعی ، شاکی گذشت کند یا متهم وجه چک و خسارت تاخیر در پرداخت را نقدا به شاکی پرداخت کند یا روشی برای پرداخت انها در نظر بگیرد ، یا به صندوق دادگستری یا اجراء ثبت پرداخت نماید ف دادگاه قرار موقوفی تعقیب صادر خواهد کرد .
سوال ۴- مهلت اجرای چک : دارزنده چک حد اکثر تا ۶ ماه پس از تاریخ چک فرصت دارد تا وجه چک را دریافت نماید ، در غیر این صورت اگر پس از شش ماه برای پرداخت وجه به بانک مراجعه کند و چک بی محل باشد ، وی حق تعقیب کیفری صادر کننده چک را ندارد . همچنین حداکثر شش ماه پس از صدور گواهی عدم پرداخت فرصت شکایت وجود دارد .
سوال ۵ – چک عادی باید به محض ارائه به بانک پرداخت گردد . اگر به هر علتی چک نقد نشود ، بانک باید در برگ ” عدم پرداخت ” مشخصات چک و صادر کننده را به علت قید کند .
بانک باید درستی یا نادرستی امضاء صاحب حساب را تعیین کند .
نسخه دوم برای اطلاع صاحب حساب به آخرین آدرس او ارسال میشود .
سوال ۶ – صاحب حساب در مقابل هرکس که چک در دست اوست مسئول است .
اگر یک یا تمام برگ های دست چک دست چک گم شود ، باید به بانک و دادسرا برای توقیف حساب اعلام شود .
اثبات مفقود شدن چک با صاحب حساب است .
صدور چک از حساب مسدود جرم محسوب میشود .
اگر به هر علت حسابی مسدود شود قبل از هر اقدامی ابتدا باید حساب مسدود دوباره فعال شود .
سوال ۷ – اگر وجه چک به روش (( کلر )) مطالبه شود . امکان طرح دعوی کیفری برای چک از بین میرود . بهتر است برای حفظ منافع در هنگام گرفتن چک ، (( حامل )) باشد و در هنگام دادن چک به دیگران (( با نام )) باشد.
برای پرهیز از سوء استفاده از امضاء کردن چک سفید خودداری فرمایید ، وگرنه اگر برگ چک گم شود اثبات ادعای مفقودی با صاحب حساب است .
سوال ۸ – چک در تاریخ سر رسیده و یا پس از آن (( قابل وصول )) است . اگر چک یا دست چک گم شود ، صاحب آن باید به (( دادسرا )) مراجعه کند ، دادسرا در صورت قبول دلیل صاحب حساب ، (( دستور توقف پرداخت )) چک یا چک های گم شده را میدهد .
صدور چک از حساب مسدود ، جرم محسوب میشود . تاریخی که به حروف وعدد در چک نوشته میشود ، باید یکسان باشد .
سوال ۹ – صادر کننده چک باید در تاریخ سر رسید به اندازه مبلغ ، پول در حساب مورد نظر داشته باشد . چک نباید به صورتی تنظیم شود که بانک به عللی مثل مشابه نبودن امضاء یا قلم خوردگی در متن یا اختلاف در نوشته های چک و … از پرداخت مبلغ خودداری نماید ، نوشتن شرط در وصول چک هیچ اثری نخواهد داشت .
سوال ۱۰ – چک را میتوان به جای پول نقد استفاده کرد . دلیل استفاده از آن رعایت احتیاط و جلوگیری از جرائمی مانند (( سرقت )) است .
صادر کننده چک باید به اندازه چکی که صادر میکند در بانک پس انداز داشته باشد ، صدور چک از حساب مسدود و حساب بدون موجودی جرم است .
چک را نباید به عنوان ضمانت استفاده کرد ، زیرا چک ضمانتی اعتبار ندارد .
سوال ۱۱ – دارنده چک کسی است که چک به نام او صادر میشود ، به نام او پشت نویسی میشود یا حامل چک است.
پشت نویس یا ظهر نویس کسی است که پشت چک را امضاء کرده و علاوه بر صادر کننده ، مسئول پرداخت مبلغ چک میباشد . برای انتقال چک حامل به دیگری ، به جز دادن چک نیاز به کار دیگری نیست .
سوال ۱۲ – دارنده چک بلامحل میتواند با مراجعه به اجرائیات ثبت اسناد محل درخواست صدور اجرائیه نماید . برای صدور اجرائیه به این روش نیاز به ارائه گواهی عدم پرداخت از سوی بانک واصل چک به اداره اجرائیات ثبت می باشد . اگر امضاء صاحب حساب یا امضاء موجود در چک همخوانی داشته باشد ، اجرائیات ثبت (( اجرائیه )) را صادر میکند .
سوال ۱۳ – اگر صادر کننده چک بخواهد گردش یا انتقال چک را محدود نماید ، برروی چک صادره دو خط موازی مورب رسم کرده وبه ذینفع میدهد . پرداخت وجه چک بسته به صورت نقد امکان پذیر نمی باشد و ذینفع باید وجه آن را به حساب خود نزد بانکی که در آن حساب دارد منظور نماید . به این نوع چک ، چک بسته می گویند .
سوال ۱۴ – فقط کسی که موقع ارائه چک به بانک ، آن را پشت نویسی کرده ، حق طرح دعوای کیفری دارد .
اگر پس از ارائه چک به بانک معلوم شود که (( بلا محل )) بوده ، نباید آن را منتقل کرد چرا که حق شکایت کیفری از بین میرود و دارنده چک تنها میتواند در دادگاه حقوقی یا اجراعیات ثبت اقدام کند .
سوال ۱۵-هر کسی از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریق بدست اورده سوء استفاده نماید؛به ۱ تا ۳ سال حبس محکوم خواهد شد. این مجازات حتی در مواردی که راه بدست اوردن چک سفید امضا مشروعیت قانونی داشته باشد نیز قابل اجرا است.
سوال۱۶-اگر به هر دلیلی دسته چک شما مفقود و یا به سرقت رفت؛ابتدا باید کتبا دستور عدم پرداخت چک را به بانک صادر کننده بدهید.بانک به مدت ۱ هفته چکهای شما را مسدود و پرداخت نمیکند.
در طول این مدت فرصت دارید تا به مراجع قضایی شکایت کرده و گواهی شکایت خود را به بانک ارائه کنید.
سوال۱۷_چنانچه چکی بدون تاریخ صادر شود؛سپس توسط هر شخصی به غیر از صاحب حساب برای ان تاریخی نوشته شود؛نه تنها در صورت عدم وصول چک؛صادر کننده قابل تعقیب کیفری نیست؛
بلکه این صادر کننده است که حق شکایت از فردی را دارد؛که تاریخ در چک درج کرده و از سفید بودن چک؛سوء استفاده کرده است.
سوال ۱۸:میخواهم برای اقامه دعوی چک از دو مرجع اقدام کنم/چه باید بکنم؟
ابتدا به دادگاه مراجعه کنید و با کپی برابر با اصل چک؛طرح دعوا کرده؛سپس در دایره اجرای مفاد اسناد رسمی با اصل چک؛بار دیگر طرح دعوی کنید.در این حالت؛دو دعوی در عرض هم مطرح کرده اید.