نظريه شماره 1260/92/7 تاريخ30/7/92
سوال:
الف- ترتيب اجراي احكام خارجي نسبت به دعاوي كه درصلاحيت اختصاصي دادگاه خانواده مي‌باشد چگونه است؟
ب- با توجه به ماده 170 قانون اجراي احكام مدني كه صلاحيت دادگاه شهرستان را شناسايي نموده است آيا دروضعيت كنوني دادگاه بخش صلاحيت شناسايي وصدور دستوراجرايي آراي خارجي را دارد؟
ج- چنانچه دادگاه تجديدنظرراي دادگاه بدوي را نقض ودستوراجرا صادركند آيا مرجع تجديدنظراجراييه صادرمي كند يا دادگاه بدوي وفق ماده 5 قانون اجراي احكام مدني؟
د- مهلت پژوهش خواهي از رد درخواست اجراي احكام خارجي با توجه به ماده 175 قانون اجراي احكام مدني ده روز است يا تابع عمومات آيين دادرسي مدني يعني 20 روز.
نظريه اداره کل حقوقي قوه قضائيه
مطابق ماده 15 قانون حمايت خانواده مصوب 1/12/91 احکام صادره از دادگاههاي خارجي در مورد ايرانيان مقيم خارج از کشور در خصوص امور و دعاوي خانوادگي در ايران اجرا نمي شود، مگر اينکه احکام مذکور در دادگاههاي صلاحيت دار ايران تنفيذ گردد. دادگاه صلاحيت دار براي تنفيذ اين احکام مطابق ماده 170 قانون اجراي احکام مدني دادگاه شهرستان تهران است که درحال حاضر با توجه به تغيير قوانين راجع به محاکم، دادگاه خانواده تهران مي‌باشد. بنابراين دادگاه خانواده تهران مطابق ماده 174 قانون اجراي احکام مدني در صورت تنفيذ حکم با رعايت مواد 172 و 173 قانون اخيرالذکر دستور اجراي آن را صادر مي‌نمايد و در صورتي که رأي صادره قابل تنفيذ نباشد بر اساس قسمت اخير ماده 174 قانون مذکور با ذکر علل و جهات آن، رد تقاضا را اعلام و رأي صادره پس از ابلاغ به متقاضي ظرف مهلت قانوني، قابل تجديدنظر در دادگاه تجديدنظر استان خواهد بود. دادگاه تجديدنظر در صورت فسخ رأي صادره از دادگاه خانواده و صدورحکم به تنفيذ حکم صادره از دادگاه خارجي، حسب مقررات ماده 176 قانون اجراي احکام مدني دستور اجراي رأي دادگاه خارجي را صادر مي‌نمايد، ليکن در صورت تأييد رد تقاضا، پرونده مختومه مي‌گردد. مهلت تجديدنظرخواهي با توجه به مقررات قانون آيين دادرسي دادگاههاي عمومي وانقلاب در امور مدني (ماده 336اين قانون) براي اشخاص مقيم ايران بيست روز و براي اشخاص مقيم خارج از کشور دو ماه از تاريخ ابلاغ است. ضمناً دادگاه تجديدنظر فقط دستوراجرا را مي‌دهد، در اين صورت طبق ماده 5 قانون اجراي احکام مدني، دادگاه نخستين بايد اجرائيه را صادر و طبق رأي دادگاه تجديدنظر اقدام نمايد.
