(مصوب جلسه ۷۳۳ مورخ ۳/۲/۱۳۹۲ شوراي عالي انقلاب فرهنگي)
مصوبه «اساسنامه پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي» که در جلسه ۷۳۳ مورخ ۳/۲/۱۳۹۲ شوراي عالي انقلاب فرهنگي و براساس پيشنهاد مورخ ۹/۱۲/۱۳۹۱ رئيس دفتر مقام معظم رهبري بهتصويب رسيده است، به شرح ذيل براي اجرا ابلاغ ميشود:
ماده۱ـ مقدمه و تعريف
در پرتو پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي ايران، بار ديگر دين و معرفت ديني بهويژه تعاليم متعالي اسلامي، بهعنوان فکر و فرهنگ مترقي و نجاتبخش آدمي، در عرصهي حيات انسان معاصر ظاهر شد. تجديد حيات تعاليم وحياني و ارزشهاي اسلامي از سويي سبب بيداري و خودباوري ملتهاي مسلمان و احياي روح ستمستيزي در آنان شد و از ديگر سو باعث نمايانتر شدن سستپايگي مسلکها و مکاتب بشري و نظامهاي مبتني بر آنها گشت.
بايستگي تحقيقات دقيق و منسجم، نظريهپروري و نوآوري پيرامون زيرساختهاي انديشهي ديني و نـظامات اجتـماعي مبتني بر آن و ضرورت پرداخت علمي و روزآمد به حوادث واقعهي فکري، به فراخور شرايط کنوني و درخور اين رستخيز عظيم و نيز لزوم آسيبشناسي در حوزهي فرهنگ ملي و باورداشتهاي رايج ديني، بهمنظور زدودن پيرايههاي موهوم و موهون از ساحت قدسي دين و تبيين و عرضهي صحيح و دفاع معقول از انديشهي ديني و صيانت از هويت فرهنگي و سلامت فکري اقشار تحصيلکرده و نسل جوان کشور، تأسيس نهاد علميـ پژوهشي و آموزشي، دانشگاهي و حوزوي ممحض و کارآمدي را فرض مينمود. برايناساس پژوهشگاه فرهنگ و انديشهي اسلامي بهعنوان يک نهاد علمي ـ فکري که در مواد بعدي اين اساسنامه بهاختصار «پژوهشگاه» ناميده ميشود، حسبالامر و براساس نظر رهبر فرهيختهي انقلاب اسلامي آيتاللهالعظمي خامنهاي (مدظلهالعالي) و با تلاشهاي فراوان حجتالاسلام والمسلمين علياکبر رشاد در سال ۱۳۷۳ تأسيس شده است.
ماده۲ـ ماهيت حقوقي
پژوهشگاه داراي شخصيت حقوقي مستقل و در حکم نهاد عمومي غيردولتي و غيرانتفاعي بوده و طبق مفاد اين اساسنامه و ساير ضوابط و مصوبات مربوط فعاليت ميکند.
ماده۳ـ مدت فعاليت
مدت فعاليت پژوهشگاه از تاريخ تأسيس، نامحدود است.
ماده۴ـ اقامتگاه
محل و اقامتگاه اصلي سازمان مرکزي پژوهشگاه، شهر تهران ميباشد.
تبصره: تغيير محل سازمان مرکزي با پيشنهاد رئيس پژوهشگاه و تصويب هيأت امنا و تأييد مراجع ذيربط، امکانپذير خواهد بود.
ماده۵ ـ اهداف پژوهشگاه
۱ـ نظريهپردازي و نوآوري علمي در جهت توسعه و تعميق معرفت ديني و نيز بسط مطالعات راهبردي و کاربردي گرهگشا در قلمرو حکمت و انديشه ديني، فرهنگ، معارف و علوم انساني اسلامي
۲ـ تعميق و تحکيم بنيادهاي معرفتي گفتمان فکري انقلاب اسلامي و رفع نيازمنديهاي نظري جمهوري اسلامي در زمينهي نظامات اجتماعي و رفتاري اسلام و ارائهي الگوي اسلامي ـ ايراني پيشرفت
۳ـ بازشناسي، نقادي، بازپيرايي مواريث معرفتي بازمانده از سلف صالح در حوزهي دينپژوهي، فرهنگ و انديشهي ديني و نظامات اسلامي
۴ـ مطالعهي مقايسهاي (تطبيقي) و نقد فعال، مبتکرانه و روشمند مکاتب و نظريههاي معارض و رقيب در قلمرو حکمت و انديشهي ديني، فرهنگ و علوم انساني اسلامي
۵ ـ دفاع علمي از حکمت و معرفت ديني و فرهنگ و انديشهي اسلامي
۶ ـ بازآرايي و ارائهي شايسته و اثربخش مباني و معارف وحياني و تعاليم اهل بيت(ع)، ناظر به نظرها و نيازهاي نوپديد
۷ـ تربيت صاحبنظران متعهد و متمحض، کارآ و زمان آگاه در زمينههاي مذکور در بندهاي فوق.
ماده۶ ـ وظايف و فعاليتهاي پژوهشگاه
۱ـ تحقيق، تصنيف،تأليف،تدوين و ترجمه در زمينههاي مندرج در اهداف
۲ـ توليد و انتشار دانشنامه، فرهنگنامه، کتبومجلاتعلمي و نشرياتفرهنگيوديگـر فرآوردههـاي موردنياز مـخاطبان پژوهشگاه بهصورت چاپي، ديجيتالي و چندرسانهاي و توزيع آنها در داخل و خارج کشور، با بهرهگيري از انواع امکانات و روشهاي مناسب
۳ـ مشارکت و مساعدت با نهادها و مؤسسات علمي و فرهنگي در داخل و خارج و دستگاههاي اجرايي کشور، درجهت همافزايي يا تأمين نيازهاي آنها، در زمينههاي مندرج در اهداف
۴ـ فعاليت در فضاي مجازي و راهاندازي مؤسسات، سايتها و سامانههاي محتوايي و اطلاعرساني مورد نياز
۵ ـ مطالعه، پژوهش و فعاليتهاي علمي ـ فرهنگي در راستاي اعتلاي عقيدتي، اخلاقي، علمي و فرهنگي طبقات نخبه و نسل جوان
۶ ـ تشکيل دورههاي آموزش عالي و برگزاري رشتههاي تخصصي در مقاطع تحصيلات تکميلي و دکتري، طبق مقررات مربوط و با مجوز مراجع ذيصلاح ازجمله شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، شوراي عالي و مرکز مديريت حوزههاي علميه کشور
۷ـ برنامهريزي و برگزاري همايشها، جشنوارهها، همانديشيها، نشستهاي علمي و فکري، کرسيهاي نظريهپردازي، نوآوري، نقد، مناظره و آزادانديشي و اعطاي جوايز و نشانهاي علمي ـ فرهنگي در سطوح ملي، منطقهاي و جهاني
۸ ـ ايجاد ارتباط و همکاري با سازمانها،تشکلها و شخصيتهاي علمي، فرهنگي و عضويت در مجامع و انجمنهاي معتبر ملي، منطقهاي و بينالمللي
۹ـ فراهم آوردن امکانات و فناوريهاي موردنياز و مناسب اهداف و فعاليتهاي پژوهشگاه
۱۰ـ تأسيس مؤسسات و مراکز وابسته و تابعهي لازم، درجهت تحقق اهداف و فعاليتهاي پژوهشگاه
ماده۷ـ ارکان پژوهشگاه
الف) هيأت امنا
ب) رئيس پژوهشگاه
ج) شوراي پژوهشگاه
ماده۸ ـ ترکيب هيأت امنا
۱ـ مؤسس پژوهشگاه: حجتالاسلام والمسلمين علياکبر رشاد (رئيس)
۲ـ رئيس پژوهشگاه (دبير)
۳ـ نماينده وزير علوم، تحقيقات و فناوري
۴ـ يک نفر از شخـصيتهاي علمي ـ فکري حوزوي به انتخاب شوراي عالي حوزههاي علميه
۵ ـ سه تا پنج تن از شخصيتهاي علمي ـ فرهنگي که نقش مؤثري در توسعه و پيشرفت پژوهشگاه داشته باشند.
تبصره۱ـ اعضاي حقيقي با پيشنهاد مؤسس پژوهشگاه و تنفيذ مقام معظم رهبري براي مدت چهار سال منصوب ميشوند و انتصاب مجدد آنان بلامانع ميباشد.
تبصره۲ـ نحوه جايگزيني اعضاي حقيقي به هرعلت اعم از فوت، استعفا، عزل و …، مطابق رويه تبصره فوق خواهد بود.
ماده۹ـ وظايف و اختيارات هيأت امنا
۱ـ تدوين و تصويب آييننامه داخلي هيأت امنا
۲ـ تصويب نهايي راهبردها، سياستها و حوزههاي فعاليت پژوهشگاه بنا به پيشنهاد رئيس پژوهشگاه
۳ـ بررسي هرگونه اصلاح و تغيير در اساسنامه پژوهشگاه و پيشنهاد آن به شوراي عالي انقلاب فرهنگي براي تصويب نهايي.
۴ـ تصويب نهايي تشکيلات، ايجاد يا تعطيل شعب، معاونتها و پژوهشکدههاي موردنياز و تأسيس مؤسسات و مراکز وابسته، بنا به پيشنهاد رئيس پژوهشگاه
۵ ـ تصويب نهايي برنامههاي سالانه و پنجساله پژوهشگاه، بنا به پيشنهاد رئيس پژوهشگاه
۶ـ تصويب نهايي بودجه تفصيلي برنامهاي، جاري و سرمايهاي پژوهشگاه، بنا به پيشنهاد رئيس پژوهشگاه
۷ـ تصويب نهايي آييننامه مالي، معاملاتي، اداري و استخدامي پژوهشگاه در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط، بنا به پيشنهاد رئيس پژوهشگاه
۸ـ تصويب نهايي صورتهاي مالي پژوهشگاه و مؤسسات تابعه
تبصره۱ـ هيأت امنا ميتواند برحسب صلاحديد و بهمنظور تسهيل در فرايند و تسريع در روند امور، برخي از اختيارات خود را به شوراي پژوهشگاه يا شوراي معين خود، تفويض نمايد.
تبصره۲ـ جلسات هيأت امنا حداقل هرچهار ماه يکبار و با پيشنهاد رئيس و يا دبير هيأت امنا و درصورت لزوم با پيشنهاد حداقل سه نفر از اعضا و تأييد رئيس هيأت امنا تشکيل ميشود.
تبصره۳ـ جلسات هيأت امنا با حضور حداقل دوسوم اعضا رسميت مييابد و مصوبات آن با رأي اکثريت اعضاي حاضر در جلسه معتبر ميباشد.
ماده۱۰ـ رئيس پژوهشگاه
رئيس پژوهشگاه بنا به پيشنهاد هيأت امنا و تأييد شوراي عالي انقلاب فرهنگي و با حکم رئيس هيأت امناء به مدت سه سال منصوب و بهعنوان بالاترين مقام اجرايي پژوهشگاه قلمداد ميشود. انتصاب مجدد وي بلامانع است.
ماده۱۱ـ وظايف و اختيارات رئيس پژوهشگاه
۱ـ هدايت و اداره امور علمي، فرهنگي و حقوقي ـ اجرايي پژوهشگاه و نظارت بر حسن اجراي برنامههاي مصوب و رفتار و فعاليتهاي مديران و اعضاي علمي و اجرايي، در چارچوب اساسنامه، ضوابط و مقررات مربوط
۲ـ پيگيري تدابير و رهنمودهاي مقام معظم رهبري(مدظلهالعالي) در حوزه وظايف پژوهشگاه و تأمين انطباق برنامهها و فعاليتها با تدابير و رهنمودهاي معظمله
۳ـ تهيه و پيشنهاد راهبردها، سياستها و حوزههاي فعاليت پژوهشگاه به هيأت امنا جهت تصويب
۴ـ تهيه و پيشنهاد تشکيلات، ايجاد يا تعطيل شعب، معاونتها و پژوهشکدههاي موردنياز و تأسيس مؤسسات و مراکز وابسته به هيأت امنا براي تصويب
۵ ـ تنظيم و پيشنهاد برنامههاي سالانه و پنجساله به هيأت امنا براي تصويب
۶ ـ تهيه و پيشنهاد بودجه تفصيلي برنامهاي، جاري و سرمايهاي پژوهشگاه به هيأت امنا براي تصويب
۷ـ تهيه و پيشنهاد آييننامههاي مالي، معاملاتي، اداري و استخدامي پژوهشگاه به هيأت امنا جهت تصويب
۸ ـ تهيه و ارائه صورتهاي مالي پژوهشگاه و مؤسسات تابعه به هيأت امنا براي تصويب
۹ـ امضاي قراردادها و اسناد مالي و اداري در چارچوب ضوابط و مقررات مصوب
۱۰ـ تعيين و صدور احکام رؤساي پژوهشکدهها، معاونان و مديران پژوهشگاه، رؤسا و مديران عامل مؤسسات وابسته براساس تشکيلات مصوب
۱۱ـ تهيه و تقديم گزارش عملکرد سالانه پژوهشگاه به هيأت امنا و دفتر مقام معظم رهبري و ساير مراجع ذيصلاح
۱۲ـ ارائه پيشنهاد براي انجام اصلاحات و تغييرات ضروري در اساسنامه
۱۳ـ حفظ و استيفاي کليه حقوق پژوهشگاه از اشخاص حقيقي و حقوقي و اقامه هر نوع دعوي و صلح و سازش نزد مراجع ذيصلاح
تبصره ـ رئيس پژوهشگاه ميتواند حسب ضرورت، بخشي از وظايف خود را به معاونان پژوهشگاه يا شخص معتمد ديگري محول نمايد.
ماده۱۲ـ ترکيب اعضاي شوراي پژوهشگاه
۱ـ مؤسس پژوهشگاه (رئيس شورا)
۲ـ رئيس پژوهشگاه
۳ـ معاونين پژوهشگاه
۴ـ رؤساي پژوهشکدهها
۵ ـ رؤسا و مديران عامل مؤسسات وابسته
تبصره ـ رئيس شورا ميتواند حسب صلاحديد شخص يا اشخاص حقيقي و حقوقي ذيصلاح را به عضويت شوراي پژوهشگاه منصوب نمايد.
ماده۱۳ـ وظايف و اختيارات شوراي پژوهشگاه
۱ـ بررسي و تصويب نهايي خطوط مشي علمي ـ فکري و اولويتهاي فعاليتهاي پژوهشگاه و مؤسسات وابسته
۲ـ بررسي و تصويب برنامههاي سالانه، پنجساله و بلندمدت پژوهشگاه پيش از ارائه به هيأت امنا جهت تصويب نهايي
۳ـ بررسي و تصويب نهايي طرحهاي علمي فرهنگي پژوهشگاه و مؤسسات وابسته در چارچوب برنامههاي مصوب هيأت امنا
۴ـ بررسي و تصويب نهايي نظامنامهها، فرآيندها و شيوهنامههاي موردنياز کليهي فعاليتهاي پژوهشگاه و مؤسسات وابسته، در چارچوب آييننامههاي مصوب
۵ ـ نظارت کلان بر حسن اجراي نظامنامهها، فرآيندها، برنامهها و ساير مصوبات ابلاغي و تفويضي در زمينه کليه فعاليتهاي پژوهشگاه و مؤسسات وابسته
۶ ـ بررسي عملکرد سالانه معاونتها، پژوهشکدهها و مؤسسات وابسته، آسيبشناسي و اتخاذ تدابير لازم درجهت اصلاح و ارتقاء
تبصره ـ جلسات شوراي پژوهشگاه با حضور حداقل نصف به علاوه يک اعضا رسميت مييابد و تصميمات آن با رأي اکثريت اعضاي حاضر در جلسه معتبر ميباشد.
ماده۱۴ـ امور اجرايي و مالي
الف) اداره امور اجرايي پژوهشگاه اعم از مالي و معاملاتي و اداري و استخدامي بهموجب آييننامه و مقرراتي است که به پيشنهاد رئيس پژوهشگاه، به تصويب هيأت امنا ميرسد.
ب) منابع مالي پژوهشگاه به شرح زير است:
۱ـ کمک از بودجه عمومي کشور
۲ـ کمکهاي مالي دولت
۳ـ کمک ساير مراکز و دستگاهها
۴ـ هدايا و کمکهاي مردمي و اشخاص حقيقي و حقوقي
۵ ـ درآمدهاي ناشي از فروش محصولات و فرآوردهها و ساير فعاليتهاي پژوهشگاه طبق مفاد اساسنامه
ج) سال مالي پژوهشگاه از اول فروردين ماه هر سال آغاز و آخر اسفند ماه همان سال پايان مييابد.
تبصره ـ گزارش مالي سالانه پژوهشگاه و مؤسسات وابسته، مربوط به هر سال مالي تا پايان مرداد ماه سال بعد تنظيم و پس از طي فرايند موضوع ماده ۱۵ توسط هيأت امنا، بررسي و تصويب خواهد شد.
ماده۱۵ـ حسابرسي و کنترل برنامهاي و بودجهاي پژوهشگاه به عهده معاونت نظارت و حسابرسي دفتر مقام معظم رهبري خواهد بود که در چارچوب وظايف و اختيارات ابلاغي از سوي دفتر معظمله، نظارت جامع را اعمال خواهد کرد.
ماده۱۶ـ علاوه بر موارد مندرج در اين اساسنامه، پژوهشگاه تابع کليهي قوانين، مقررات و ضوابط مربوط ميباشد.
ماده۱۷ـ اعضاي هيأت علمي پژوهشگاه از نظر احراز شرايط علمي (ترفيع پايه و ارتقاء مرتبه) تابع کليه ضوابط و مقررات ناظر بر اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزشي و پژوهشي کشور ميباشند.
ماده۱۸ـ انحلال پژوهشگاه صرفاً با نظر يا تأييد مقام معظم رهبري (مدظلهالعالي) امکانپذير ميباشد.
ماده۱۹ـ درصورت انحلال، هيأت تصفيهاي مرکب از نماينده دفتر مقام معظم رهبري، نماينده شوراي عالي انقلاب فرهنگي، نماينده حقوقي هيأت امناء و رئيس پژوهشگاه يا نماينده وي، تشکيل و با رعايت مقررات قانوني، امر تصفيه را انجام خواهد داد.
ماده۲۰ـ پژوهشگاه موظف است تحت نظارت هيأت تصفيه:
۱ـ کليه تعهدات خود را در برابر اشخاص حقيقي و حقوقي انجام دهد.
۲ـ کليه امتيازات و اموالي را که از منابع عمومي و دولتي و بانکها و شهرداريها و غيره در اختيار آن قرار گرفته است درصورت اماني بودن مسترد نمايد و در غير اينصورت در اختيار ولي فقيه قرار دهد.
تبصره ـ هيأت تصفيه موظف است در مورد بند ۲ فوق، صورتمجلسي که به امضاي کليهي اعضاي هيأت امنا ميرسد، تنظيم و يک نسخه از آن را به دفتر مقام معظم رهبري، دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي و وزارت علوم، تحقيقات و فناوري تسليم نمايد.
ماده۲۱ـ هرگونه تغيير در مفاد اين اساسنامه مطابق دو روش ذيل امکانپذير است:
۱ـ با پيشنهاد رئيس پژوهشگاه و تصويب هيأت امنا و تأييد نهايي شوراي عالي انقلاب فرهنگي
۲ـ با پيشنهاد و تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي
ماده۲۲ـ اين اساسنامه مشتمل بر ۲۲ ماده و ۱۱ تبصره در جلسه ۷۳۳ مورخ ۳/۲/۱۳۹۲ به تصـويب شـوراي عالي انقـلاب فرهـنگي رسيد و از تـاريخ تصـويب، لازمالاجرا ميباشد.
رييس جمهور و رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي ـ محمود احمدينژاد
به نقل از شماره 19903 مورخ 13/04/1392 روزنامه رسمي