طرح قاضی مدرسه و کاهش جرم
پیشگیری از وقوع جرم عبارت است از: «پیشبینی، شناسایی و ارزیابی خطر وقوع جرم و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از بین بردن یا کاهش آن».
پیشگیری از وقوع جرم یکی از مهمترین و مؤثرترین راههای مبارزه با رفتارهای بزهکارانه و ناهنجاریهای اجتماعی است. حفظ حقوق فردی و اجتماعی و تأمین امنیت همهجانبه افراد، اتخاذ چنین تدابیر و اقداماتی را دو چندان میسازد. در جوامع بشری، آموزش میتواند در پیشگیری از وقوع جرم نقش بهسزایی ایفا کند. به همین دلیل نحوه آموزش و آشنایی دانشآموزان در مدارس با انواع جرم، مجازات و راههای پیشگیری از آن، بسیار میتواند در تحقق این امر تأثیرگذار باشد. لذا با توجه به اهمیت عملکردهای پیشگیرانه در راستای کاهش جرم، طرحی با عنوان طرح «آگاهسازی حقوقی در مدارس» یا «قاضی مدرسه» توسط قوه قضاییه در راستای اصل ۱۵۶ قانون اساسی صورت گرفته است که هدف از اجرای طرح قاضی مدرسه، حذف و کاهش عوامل وقوع جرم در مدرسه و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در جامعه است.
در این طرح علاوه بر آگاهسازی، به دنبال پیشگیری از وقوع جرایم و آسیبهای اجتماعی در مقاطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان، آگاهسازی این افراد با خطرات بزهدیدگی، جرایم، رفتارهای مجرمانه، تبعات رفتارهای مجرمانه و مجازاتها، مسؤولیتپذیری آنها در مواجه با اعمال و رفتارهای مجرمانه، ایجاد اعتماد و ارتباط مناسب بین دانشآموزان و دستگاه قضایی، آشنایی قضات با فضای مدارس و روحیات قشر جوان و نوجوان در راستای صدور آرای متناسب و ترویج فرهنگ قانونمداری در جامعه است.
لازم به ذکر است که در این طرح باید مجربترین قضاتی که فن بیان و تسلط خوبی دارند حضور داشته باشند تا تأثیرپذیری طرح و همچنین توجه دانشآموزان به مطالب بیان شده افزایش یابدو همچنین سعی شود برای تعامل بیشتر با دانشآموزان و مشارکت آنها در طرح، پس از ارایه مطالب توسط قضات، سؤالهای دانشآموزان هم جمعآوری و پاسخ داده شود.
پس در واقع ایجاد سنخیت سنی میان قاضی و نوجوان، نفوذ کلام و آشنایی قاضی با مسایل و دغدغههای روز نوجوانان از جمله مسایلی است که به آن توجه شده است.
حضور قضات دادگاههای اطفال و نوجوانان چون تجربه کافی در برخورد با کودکان بزهدیده را دارند، طبیعتاً نتیجه بهتری را حاصل میکند. زیرا این قضات تجربه دادگاههای اطفال را داشته و میتوانند به راحتی اعمال مجرمانه را به آنها گوشزد کنند و تمامی مواردی که کودکان حتی نمیدانند که این موارد جرم است را به آنها بیاموزند.
نکته مهم و قابل توجه در اجرای طرح قاضی مدرسه این است که برای اینکه دانشآموزان به قضات اعتماد یابند، مشاورین فرهنگی و آموزشی باید پیش از ورود قضات به مدارس ، پیش زمینه اعتماد متقابل را ایجاد کنند تا پس از ورود قضات، کودکان به راحتی سؤالات خود را با آنها مطرح کنند.
کلام اخر اینکه:
اگر تشکلهای مردمی در یک عزم جدی به منظور ریشهیابی جرایم وارد عمل شده و با همکاری خیران و معتمدان برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی تلاش کنند در زمان بسیار اندکی آمار وقوع جرم کاهش مییابد و در این میان مربیان و مدیران مراکز آموزشی در شناسایی خانوادههای در معرض آسیب نقش مهمی دارند، چون به هر حال در هر جامعهای جرم اتفاق میافتد و نمیتوانیم ادعا کنیم که وجود ندارد، پس بهترین اقدام پیشگیری است و چه بهتر که آموزشها با هماهنگی و هدفمندی کامل صورت گیرد تا در آینده شاهد کاهش جرم در جامعه باشیم.
روژین فاروقی
منابع: خبرگزاری میزان
پرتال خبری ممتاز نیوز