مهدي موحدي محب
چکيده
ويژگي اماره، كاشفيت ظني نوعي آن است كه شارع نيز با عنايت به اين ويژگي، براي آن، جعل حجيت مي كند. در برابر آن، اصل عملي است كه ناظر به واقع نبوده و تنها براي رهايي از سرگرداني در مقام عمل به كار مي آيد. در اين ميان، اصل محرز، كه هم از اصل، بهره اي داشته و هم از اماره نشاني در آن يافت مي شود، مطرح است. براي اصل محرز، تعاريف مختلفي ارائه شده كه محور تمامي آن ها، واقع انگاري تعبدي يكي از دو طرف شك در مقام عمل، و با آن، معامله واقع كردن است؛ بدون آن كه مانند اماره از رهگذر موداي خود، كاشفيتي نسبت به واقع داشته باشد. نوشته پيش رو، ضمن تبيين چارچوب مفاهيمي چون دليل، اماره و اصل، و نگاهي به مفهوم ارائه شده از اصل محرِز، با طرح ملاحظاتي چند، عنوان اصل محرِز يا احراز تعبدي را تركيبي متناقض دانسته، در مورد وجود آن، تاملات و ملاحظاتي را مطرح ساخته است.
کليدواژگان: اصل; اماره; اصل محرز; استصحاب; صحت; تناقض