بررسی دلایل عدم اقبال زوجین به فرزندآوری
عدم رغبت و تمایل برخی زوجین جوان به فرزندآوری از معضلات و چالشهایی به شمار میرود که اثرات و تبعات مخرب آن کانون خانواده و به تبع بافت جمعیتی جامعه را تحتالشعاع قرار میدهد.
فرزندآوری عامل بقای نسل، رشد استعدادها، پویایی نیروی انسانی و اقتدار جمعیتی محسوب میشود و در فقدان و خلأ آن علاوه بر بهخطر افتادن کانون و نظام خانواده، بافت جمعیتی جامعه نیز با چالشها و نارساییهایی مواجه میشود که اثرات و تبعات مخرب آن، بعضاً در حوزهها و عرصههای کلان و ملی کشور نمود و ظهور پیدا میکند.
در طول سالیان گذشته، سیاستهای کنترل جمعیت و تشویق به فرزند کمتر، زندگی بهتر از تصمیمات غلط و اشتباهی بود که باعث برخی تغییرات در نظام جمعیتی کشور شد، امری که اخیراً به دفعات و کرات از سوی کارشناسان و صاحبنظران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
فارغ از برخی سیاستهای کلان کشوری در گذشته که به نوعی میتوان از آن بهعنوان محاسبات و ارزیابیهای غلط یاد کرد، برخی از عوامل دیگر نیز در کاهش میل زوجین به فرزند آوری مؤثر بوده است.
مصطفیرازینی، جامعهشناس و آسیبشناس مسایل اجتماعی، در نقد و بررسی این پدیده اظهار داشت: اساساً فرزند یکی از ستونها و پایههای اصلی انسجام و تحکیم بنیان خانواده محسوب میشود که در خلأ و فقدان آن، خانواده با فراز و نشیبهای غیرقابل پیشبینی و خسرانآوری از منظر اجتماعی، فرهنگی و روحی و عاطفی روبهرو خواهد شد.
وی افزود: هراس از پذیرش مسؤولیت فرزند، یکی از دلایل مؤثر در شکلگیری این بیمیلی و بیرغبتی زوجین به فرزندآوری محسوب میشود. جامعهشناس و آسیبشناس مسایل اجتماعی عنوان کرد: هراس و بیمیلی مذکور خود معلول عوامل دیگری است که بخش اعظم آن به مسایل اقتصادی باز میگردد.
وی افزود: هزینهها و مخارج سنگین زندگی، عدم کسب درآمد کافی برای تأمین الزامات مادی و اقتصادی، مخارج سنگین پزشکی و به تبع آن هزینههایی که از دوران طفولیت تا نوجوانی و حتی جوانی برای خانواده و والدین ایجاد میشود از نمونه مواردی به شمار میرود که در کاهش انگیزه فرزندآوری نقش بسزایی ایفا میکند.
رازینی عنوان کرد: در کنار مورد فوق، تزلزل موقعیت شغلی، بیثبات بودن آن و معضل بیکاری و برخی محدودیتها در توزیع فرصتهای شغلی از دیگر عواملی است که در ظهور و بروز چنین ذهنیتی در میان زوجین بیتأثیر نیست.
تشویق و ترغیب به فرزندآوری مستلزم پشتیبانی ارگانهای ذیربط است.
مرضیه شکوهی، محقق و پژوهشگر حوزه اجتماعی عنوان کرد: کاهش میل و رغبت زوجین به فرزندآوری، نتیجهای جز بالا رفتن میانگین سنی جمعیت کشور، کاهش جمعیت جوان و تحلیل نیروی کار فعال و انرژیک انسانی و به تبع آن تشدید هزینههای بهداشتی و درمانی که جزء اجتنابناپذیر جوامع با میانگین سنی بالا محسوب میشود، در پی نخواهد داشت.
وی افزود: در چنین شرایطی، عزم ملی و حمایت دستگاههای اجرایی، حاکمیتی و ارگانهای فعال و ذیربط در حوزه خانواده، فرهنگ و اقتصاد ضرورتی است که میتواند در افزایش میل و انگیزه زوجین به فرزندآوری نقش مؤثری را ایفا کند.
محقق و پژوهشگر اجتماعی عنوان کرد: هر آنچه ثبات شغلی و اقتصادی برای جوانان تقویت شود به همان میزان تمایل برای فرزندآوری نیز افزایش خواهد یافت و بالعکس در شرایطیکه فرصتهای شغلی و توانایی اقتصادی جوانان ضعیفتر باشد، به همان میزان شاهد هراس از مسؤولیتپذیری زوجین برای فرزندآوری خواهیم بود.
وی در خاتمه یادآور شد: میطلبد اقدامات حمایتی در این عرصه با تقویت هر چه بیشتری همراه شود و این مهم با همسویی، همافزایی و تلاش نهادها و دستگاههای ذیربط فرادستی برای تعریف و طراحی بستههای حمایتی مؤثر برای زوجین جوان با هدف فرزندآوری، حاصل خواهد شد.
منبع: باشگاه خبرنگاران